131019098
29 Mart 2024, Cuma

KAYIP KAÇAK BEDELİ GERİ ALINABİLİNİR Mİ?

13 Şubat 2015, Cuma 17:37

     


Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kayıp kaçak bedelinin tahsil edilmesinin hukuka aykırı olduğu kararını vermesi üzerine vatandaşlar, geriye dönük 10 yıla kadar, bu bedel altında kendilerinden tahsil edilen ücretin iadesini talep edebilecek. Abonelerin parasını geri alıp alamayacağına ise miktara göre Tüketici Hakem Heyeti ya da Tüketici Mahkemeleri karar verecek.

Abonelerin, kayıp kaçak bedeli altında faturalarına yansıyan paralarını almak için önce elektrik dağıtım şirketine giderek son 10 yıla ait kesinti ücretini belirlemesi gerekiyor. Yapılması gereken sonraki işlemleri ise; Enerji Hukuku Uzmanı Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Üyesi Avukat İrfan Medet Akpınar’a sorduk…

KAYIP-KAÇAK BEDELİ NEDİR, NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR?

Kayıp kaçak bedeli, elektrik sisteminde ortaya çıkan teknik ve teknik olmayan kaybın maliyetini ve kayıp kaçak hedefi oranları ölçüsünde karşılanabilmesi amacı ile belirlenen bir bedeli kastetmektedir. Kayıp kaçak bedeli aslında son döneme mahsus bir konu olmayıp, TEDAŞ döneminden beri var olan ve tüketicilerden alınan bedeldir. Ancak bu bedel daha sonra da günümüze kadar çeşitli tarifelerde ve çeşitli kalemler içerisine giydirilerek elektrik tüketicilerinden tahsil edilmiştir. Bunun farkına varılması ise Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun faturaların tüm detayları içerir şekilde anlaşılabilir ve net olarak dağıtım şirketleri tarafından düzenlenmesi gerektiği yönündeki talimattan sonra olmuştur. İlk defa faturada kayıp kaçak bedeli ile karşılaşan tüketiciler haklı olarak bu konuda tepkilerini dile getirmişler ve Türkiye’nin dört bir tarafından konuya ilişkin davalar açılmıştır. Söz konusu davalar birer birer tüketiciler lehine sonuçlanmış olup, konu ile ilgili son noktayı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu koymuştur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 21.05.2014 tarih 2013/7-2454 E. sayılı kararı bu konudaki tartışmaları sona erdirmiştir.

KAYIP-KAÇAK BEDELİ YASAL MI?

Kayıp kaçak bedelinin tüketicilerden alınması hukuken doğru değildir. Aynı şekilde dağıtım bedeli, dağıtım sistem kullanım fiyatını kapsamakta olup, dağıtım hizmeti sunabilmek için dağıtım sistemine ilişkin yatırım harcamaları, işletme ve bakım giderleri dikkate alınarak hesaplanan bedeldir. Sayaç okuma bedeli, sayaç okuma maliyetlerini yansıtan bedeldir. Benzer şekillerde perakende satış hizmet bedeli ve iletim bedelleri de alınmaktadır. Tüm bunlar EPDK tarafından çıkarılan yönetmeliklerle yapılmaktadır. Ancak Anayasa’nın 73.maddesi oldukça açık ve net hükümler içermektedir. Anayasa’nın 73.maddesinin 3.fıkrası “vergi, resim, harç vb. mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır” hükmünü içermektedir. İşte tüm bu kayıp kaçak ve bu bedel üzerinden KDV, BTV, TRT payı, Enerji fonu alınması kanuna dayanmaksızın EPDK tarafından çıkartılan yönetmelikle belirlendiği için hukuken bu bedellerin tahsil edilmesi mümkün değildir.

ABONELER KESİLEN BEDEL İÇİN HANGİ MERCİLERE BAŞVURALABİLİR?

Tüketici yasası kapsamında olan tüketicilerin geçmişe yönelik olarak talep edebilecekleri rakam, şuan ki yasal parasal sınırlar dikkate alındığında, Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde 2.200 TL’nin altında ilçe hakem heyetlerinde 2.200 TL ile 3.300 TL arasında, il hakem heyetlerinde, 3.300 TL üzerinde olması halinde doğrudan tüketiciler, tüketici mahkemelerinde dava açmak hakkına sahiptirler. Bu bedellerin altında olması halinde tüketicilerin öncelikle Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurmaları gerekmektedir. Tüketici yasası dışında kalan mesleki ve ticari elektrik tüketicilerinin ise, doğrudan Ticaret Mahkemeleri’nde dava açmak hakları bulunmaktadır.

KESİLEN BEDEL KAÇ YILA KADAR TALEP EDİLEBİLİR?

Her ne kadar yasa hazırlığı devam etse de, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na istinaden artık geçmişe yönelik olarak 10 yıllık kayıp kaçak bedelini talep etmenin meşruiyeti oluşmuştur. Söz konusu kayıp kaçak bedelleri yapılan abonelik sözleşmelerine dayandığından, Borçlar Kanunu hükümleri gereğince geçmişe yönelik 10 yıllık süreç için bu bedellerin iadesi ve tahsili istenebilir.

KAYIP-KAÇAK BEDELİNİ ABONELER DIŞINDA KİMLER ALABİLİR?

Kayıp kaçak bedeli adı altında kesilen ücretleri talep etme hakkı, sadece tüketiciler mevzuatı kapsamındaki tüketiciler tarafından değil, ticari işletmeler tarafından da talep edilebilmektedir. Nitekim şuanda pek çok ticari işletme dava açarak geçmişe yönelik olarak kendisinden tahsil edilen bedellerin iadesi davası açmaktadır. (Tarık Demir)







 
Son Eklenen Haberler