Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu 2014 yılında da Türkiye Petrol Rafnerileri A.Ş. (Tüpraş) oldu. İstanbul Sanayi Odası'nın 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2014 araştırmasının sonuçları düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Buna göre, önceki yılın birincisi Tüpraş 37.5 milyar lira üretimden satışlar ile yine birinci, önceki yılın ikincisi Ford Otosan da 10.5 milyar lira üretimden satışlar ile yine ikinci olurken, önceki yılın dördüncüsü Oyak Renault 8.8 milyar lira üretimden satışlar ile üçüncülüğe yükseldi. Sıralamada dördüncü sırayı, önceki yılın beşincisi Arçelik 8.5 milyar liralık üretimden satışlar ile alırken, önceki yılın üçüncüsü Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) 6.7 milyar lira ile beşinciliğe geriledi ve ilk 10'a giren tek kumu kuruluşu oldu. Bu kuruluşları, 6.4 milyar lira üretimden satışlar ile İçdaş Çelik, 6.2 milyar lira üretimden satışlar ile İskenderun Demir Çelik, 6.1 milyar lira üretimden satışlar ile Ereğli Demir Çelik, 6.0 milyar lira üretimden satışlar ile Tofaş ve 5.7 milyar lira üretimden satışlar ile Aygaz izledi. Böylece, Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu sıralamasının ilk beşinde Tüpraş, Ford ve Arçelik ile 3 ve bunlara ek olarak Tofaş ve Aygaz ile ilk 10'da da 5 Koç Grubu şirketi yer almış oldu. Araştırma sonuçlarına göre, İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine 2014 yılında 52 yeni firma girdi. Bu yeni firmalarda 40 tanesinin geçen yıl "İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" sıralamasında yer aldığı dikkat çekti. Diğer 12 firma ise 2014'te İSO 1000 dışından ilk 500 sıralamasına doğrudan giren şirketler oldu.

KAR EDEN KURULUŞLARIN SIRALAMASI DEĞİŞTİ 

İSO'nun araştırmasına göre 2014 yılında üretici fiyatlarıyla en yüksek katma değer oluşturan kuruluş 2013 yılında olduğu gibi Tüpraş oldu. Tüpraş 20 milyar 25 milyon 166 bin 12 liralık brüt katma değer ile tek başına ilk 500 kuruluşun ortaya koyduğu toplam katma değerin 2013 yılında yüzde 17.3'ünü gerçekleştirirken, 2014 yılında bu oran yüzde 15.3 olarak gerçekleşti. İkinci sıradaki kuruluş isminin açıklanmasını istemedi. En yüksek katma değer oluşturan üçüncü firma 6 milyar 814 milyon 754 bin 608 lira ile JTI Tütün oldu. Araştırmaya göre, geçen yıl en fazla kar eden kuruluşlar sıralamasında 2013 yılına göre önemli değişiklilikler yaşandı. Buna göre, 2014'te en fazla kar eden kuruluş 1.8 milyar liralık dönem karı ile Ereğli Demir Çelik oldu. İkinci sırada 1.15 milyar lira ile İskenderun Demir ve Çelik yer alırken, üçüncü sırada Eti Maden İşletmeleri, dördüncü sırada Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, beşinci sırada ise Mercedes Benz Türk A.Ş. oldu. En fazla kar eden ilk iki şirketin değiştiği görüldü. Ereğli Demir ve Çelik ile İskenderun Demir Çelik, 2014 yılında birinci ve ikinci sıraya yükselme başarısı gösterirken, Eti Maden İşletmeleri bir basamak üste çıktığı görüldü. 2013 yılında en fazla kar eden ilk 10 kuruluştan 6'sı, 2014 yılında da en fazla kar eden ilk 10 kuruluş içinde yer alabilirken, bunlardan ikisi kamu, sekiz özel sektör kuruluşu oldu. Kamu kuruluşları en fazla kar eden kuruluşlar arasında üçüncü ve dördüncü sırada yer aldı.

İHRACATTA DA LİDER TÜPRAŞ 

2014 yılında da Türkiye'nin en büyük şirketi olma ünvanını koruyan Tüpraş, üretimden satışlardaki liderliğini ihracatta da korudu. Toplam 3 milyar 724 milyon dolarlık ihracatıyla listenin zirvesinde yer aldı. Ardından gelen diğer iki şirket sırasıyla 3 milyar 464 milyon dolar ve 3 milyar 20 milyon dolarlık ihracat tutarlarıyla Ford Otomotiv ve Oyak-Renault olarak sıralandı. Geçen yılda en fazla ihracat yapan ilk 10 kuruluşun 9'u özel sektör, biri ise kamu kuruluşundan oluştu. En çok ihracat yapan ilk 10 sanayi kuruluşunun 8'i 2013 yılında da ilk, 10 ihracatçı kuruluş içinde yer almayı başardı. Buna karşılık, 2014'te ilk 10'a iki yeni kuruluş katılırken, 2 firma ilk 10'dan çıktı. En fazla ihracat yapan ilk 10 kuruluşun toplam ihracat tutarı 20.4 milyar dolar, ilk 500 kuruluşun gerçekleştirdiği toplam ihracat ise 61.3 milyar dolar oldu. İlk 10 kuruluşun ilk 500 içindeki ihracat payları yüzde 33.3, Türkiye'nin toplam ihracatı içindeki payı ise yüzde 13 olarak gerçekleşti. (DHA)