UNESCO Dünya Doğa Mirası adayı Gediz Deltası (İzmir Kuş Cenneti), zengin yaşam kaynaklarıyla nesli tehlike altında olan tepeli pelikan, bozkır delicesi, Sibirya kazı gibi canlıların da aralarında bulunduğu yüzlerce türe ev sahipliği yapıyor.

Gediz Nehri'nin binlerce yılda taşıdığı alüvyonların İzmir Körfezi'nde birikmesiyle oluşan Gediz Deltası, 40 bin hektarlık yüzölçümü ile Doğu Akdeniz'in en büyük deltalarından biri olma özelliğini taşıyor. Ramsar Alanı, Yaban Hayatı Koruma Sahası ve Doğal Sit Alanları Koruma statülerini taşıyan ve UNESCO Dünya Doğa Mirası ilan edilmesi için başvuru yapılan delta, halen yaklaşık 300 kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Türkiye'de allı turna olarak da bilinen flamingoların iki üreme sahasından biri olan bölge, her mevsim çok sayıda su kuşuna yuva oluyor.

Yılın en kalabalık günleri

Nesli küresel ölçekte tehlike altında olan tepeli pelikan, Akdeniz foku, caretta caretta, saz kedisi, su samuru ve benekli kaplumbağa gibi birçok türe ev sahipliği yapan delta, yılın her mevsimini burada geçiren türlerin yanı sıra kışlamak için gelenler ve göç yolculuğunda mola veren kuşlar dolayısıyla yılın en kalabalık günlerini yaşıyor. Her yıl birçok ülkede gerçekleştirilen Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS) kapsamında Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü koordinasyonunda, sivil toplum kuruluşu üyeleri ve gönüllü kuş gözlemcilerinin de katılımıyla Gediz Deltası'nda yapılan 2022 sayımlarda 58 bin kuş kayıt altına alındı.

"14 bin 900 hektarlık sulak alan"

İzmir Kuş Cenneti Saha Sorumlu Mühendisi Celal Murat Aslanapa, AA muhabirine, Gediz Deltası'nın 1998 yılında nesli tehlike altında olan su kuşlarına yaşama ve üreme alanları sağlayan habitat çeşitliliği nedeniyle Uluslararası Ramsar Sözleşmesi kapsamına dahil edildiğini söyledi. Bölgedeki Homa Dalyanı'nın da 1982'den itibaren Yaban Hayatı Koruma Sahası statüsünde olduğunu ve deltanın aynı zamanda arkeolojik sit alanı ilan edildiğini hatırlatan Aslanapa, bu anlamda Gediz Deltası'nın çok önemli bir yer olduğunu vurguladı. Aslanapa, İzmir Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğünce korunan alanda bu yılki kuş sayımının da titizlikle yürütüldüğünü belirterek şunları kaydetti: "Gediz Deltası tuzcul ve tatlı su ekosistemleri, koylar, tuzlalar ve lagünlerden oluşan 14 bin 900 hektarlık bir sulak alandır. Alanda bu zamana kadar 300 farklı kuş türü gözlemlenmiştir. Bu kuşlardan tepeli pelikan, bozkır delicesi, Sibirya kazı ve boz kiraz kuşu türleri, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan kuş türleridir. Kış aylarında ördek türleri de dahil olmak üzere alanda kışlayan su kuşlarının sayısı ortalama 70 ile 80 bin arasındadır. Deltada 2022 yılı Kış Ortası Su Kuşu Sayımında 58 bin birey kuş tespit edildi. Alanda ayrıca 315 bitki türü mevcuttur. Ayrıca burada memeli hayvanlar, tatlı ve tuzlu su balıkları ile sürüngenler de yaşamaktadır."

(AA)