Tarım ve Orman Bakanlığı, son dönemde işlenmeyen tarım arazilerinin kiraya verilmesi dahil üretimi merkeze alan bir dizi düzenlemeyi hayata geçirdi.

Bu yıl tarımda üretim planlanmasına geçerek yeni bir dönemi başlatan bakanlık, bu kapsamda su ürünleri ve hayvancılık ile bitkisel üretimde yeni destek modellerini uygulamaya aldı. Bakanlık, bir diğer önemli adımı da işlenmeyen tarım arazilerine yönelik attı. Üretim seferberliği çatısı altında söz konusu arazilerin sezonluk tarımsal amaçlı kiraya verilmesine yönelik işlemleri yönetmelikle belirledi. Düzenlemeyle ülkede tarımsal üretimin artırılması planlanırken, işlenmeyen tarım arazilerinin sezonluk olarak tarımsal amaçlı kiraya verilmesine ilişkin merak edilen 10 soru ve cevabı şöyle:

Hangi araziler kiralanacak?

Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan tarım arazileri hariç, mülkiyeti gerçek veya tüzel kişilere ait üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazileri, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartıyla sezonluk kiraya verilecek.

Kiralanacak araziler nasıl tespit edilecek?

Kiraya verilecek arazilerin tespiti için il veya ilçe tarım ve orman müdürlükleri bünyesinde oluşturulan Arazi Tespit Komisyonu, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri, diğer kamu kurumlarından elde edilecek veriler üzerinden yapılacak çalışmalar ve yerinde gerçekleştirilecek arazi kontrolleriyle işlenmeyen tarım arazilerini tespit edecek. Arazi tespitinde, bölgelerin hasat dönemine de bakılarak 1 Eylül'den 31 Ağustos'a kadarlık süre dikkate alınacak.

İşlenmeyen tarım arazileri nerede ilan edilecek?

İşlenmeyen tarım arazileri listesi il veya ilçe müdürlüklerince mahalle muhtarlıklarının ilan tahtalarında, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde ilan edilecek. Arazi malikleri ve diğer ilgililer, listelerle ilgili itirazlarını ilan süresi içerisinde komisyona yapabilecek. İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik, 22 Ağustos 2024'te yürürlüğe girdi. İçinde bulunulan birinci tespit yılına ait 1 Eylül 2023-31 Ağustos 2024 tarihleri arasında işlenmeyen tarım arazilerine ilişkin ilk listeler, 30 Eylül 2024'te ilana çıkarılmış olacak. Üst üste iki yıl işlenmeyen arazilere ilişkin ilk listenin ise 1 Eylül 2025'te ilana çıkarılması ve ilk kiralamanın 16 Ekim 2025 tarihinde yapılması planlanıyor.

Arazinin durumu kiralama işleminde nasıl değerlendirilecek?

Dikili ve örtü altı tarım arazileri kiralama işlemleri kapsamına alınmayacak. Arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumu tarımsal üretim için ekonomik olmayan arazilerin bu durumu tutanak altına alınarak o yılki kiralama işlemlerine dahil edilmeyebilecek.

Kira bedeli nasıl belirlenecek?

Kira bedeli, komisyon tarafından belirlenen rayiç bedelden düşük olamayacak. Tarım arazilerinin rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanılmak üzere, kiralanacak tarım arazisi ile benzer özellikte ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az üç kiralanmış tarım arazisi tespit edilecek.

Arazi kiralamak isteyenler nasıl başvuru yapacak?

İlan edilen tarım arazilerini kiralamak isteyenler, tarım arazisi kiralama talep formunu eksiksiz olarak doldurarak ilan süresi içerisinde il müdürlüğüne başvuru yapacak. Kiralama başvuruları Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de gerçekleştirilebilecek.

Kiralama işleminde kimlere öncelik tanınacak?

Kiralama öncelikli olarak, kiraya verilecek tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacak. Öncelikli gruplardan birden fazla istekli çıkması halinde en yüksek teklifi verene, öncelikli gruplardan istekli çıkmaması halinde ise diğer isteklilerden en yüksek teklifi verene kiralama yapılacak.

Kira bedelleri kime ödenecek?

Kira bedeli arazi sahibine ödenecek.​​​​​​​ Arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaşılamaması halinde, kira bedelleri bakanlıkça belirlenecek bir kamu bankasında araziye özgülenerek açılacak üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılacak. Mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinde ihtilafın giderilmesi halinde biriken kira geliri, hak sahiplerine payları oranında dağıtılacak.

Araziler bir sonraki yıl da kiraya verilecek mi?

Kiralama sezonu içerisinde, kiralanan tarım arazilerinin maliklerinden herhangi biri tarafından bir sonraki sezonda üretim yapacağına dair bir başvuru yapılmaması durumunda bu araziler üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazileri listesine eklenecek. Emsal olarak kullanılacak tarım arazisinin belirlenmesinde akrabalar ve hissedarlar arası kiralama, sosyal nedenlerle kiralamalar gibi özel amacı olan kiralama bedellerinin piyasa koşullarını temsil kabiliyetlerine dikkat edilecek.

Kiracılar desteklerden yararlanabilecek mi?

Kiralanan tarım arazileri bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar bu arazilerle ilgili tarımsal desteklerden yararlandırılacak.

(AA)