Sanayi kenti kimliğinin yanı sıra bölge tarihine ışık tutan yapılarıyla dikkat çeken Aliağa, bu özelliği sayesinde son yıllarda tarih turizmi için de önemli bir kent haline geldi.

Antik çağlardan günümüze kadar önemli yerleşim merkezlerinden olan Aliağa, saymakla bitmeyecek tarihi bir mirasa sahip. Bu tarihi yapılardan birisi de Aliağa’nın Güzelhisar Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Balaban Paşa Cami.

KİLİSEDEN CAMİYE ÇEVRİLDİ

Tarihi 14.Yüzyıla dayanan Balaban Paşa Cami, aynı zamanda Aliağa’nın en eski camisidir. İlk zamanlar kilise olarak kullanıldığı bilinen tarihi cami, Güzelhisar’ın 1320 yılında Saruhanlı Beyliği’nin komutanlarından Balaban Paşa tarafından fethedilmesiyle camiye çevrildi. Kiliseden çevrilen ve adını bölgeyi fetheden Balaban Paşa’dan alan caminin bir bölümünün bir zamanlar kilise, diğer bölümünün ise cami olarak kullanıldığı biliniyor. Balaban Paşa Cami bu özelliğiyle de hoşgörü ve birlikteliğin en güzel örneğini sergiledi.

EN ESKİ MEZAR TAŞI DÖRT YÜZYIL ÖNCESİNE AİT

Özellikle ahşap süslemeli kürsü ve minberi ile farklı bir ambiyansa sahip olan Balaban Paşa Cami’nin avlusunda Osmanlı döneminden kalma hazire bulunuyor. Hazirede görenleri kendine hayran bırakan abidevi mezar taşları yer alıyor. Avludaki en eski mezar taşı dört yüzyıl öncesine ait. Osmanlı dönemindeki mezar taşlarının ayrıntılı işlenişi, ölen kişinin kimliği hakkında çok fazla ipucu veriyor. Hangi mesleği yaptığını, esnaf mı, memur mu ya da asker mi olduğunu mezar taşı başlarından öğrenebilirsiniz. Bölgede yaklaşık bin 600 mezar taşı mevcut. Cami içerisinde pek süsleme olmasa da saç levhalar üzerindeki hat sanatında; Allah, Muhammed ve dört halifenin ismi yer alıyor. Yedi asıra tanıklık eden tarihi caminin minaresi 2015 yılında yaşanan şiddetli fırtınada yıkılmıştı. Minarenin yıkılmasıyla birlikte harekete geçen Aliağa Belediyesi, 2016-2017 yıllarında yaptığı çalışma ile camiyi restore ederek yeniden kullanılabilir bir hale getirdi.

(DERYA SÜNER)