Kadına yönelik şiddet konusunu işlediği romanı ‘Çizgi’ ile edebiyat dünyasında ses getiren editor/yazar Ayşe Ayan ile edebiyat ve kadına şiddet konusu üzerine söyleşi gerçekleştirdik. İyi okumalar.

Yazarlık yolculuğunuz nasıl başladı? Bu sorudan hareketle söyleşinin başında sizi tanıyabilir miyiz?

Türk ve Dünya Edebiyatına nitelikli eserler kazandırmak için çalışmalar gerçekleştiren: Ekip 0315 Edebiyat Dünyası Genel Koordinatörüyüm. Kaleme almış olduğum ilk kitabım ‘Çizgi’ ile kazanmış olduğum yazarlık kariyerim  edebiyat dünyasındaki yaptığım edebi çalışmalar eş zamanlı ilerliyor. Gerçek bir hayat hikayesinden yazdığım bir yazıydı. Edebiyatist Yayınevi Genel Yayın Yönetmeni Halit Boztepe bu hikayeyi okunduğunda; “ kesinlikle bu bir kitap olmalı” sözü ve sonrasındaki teşvikiyle kaleme almış olduğum bir roman. Kendisine bir kez daha teşekkür ediyorum.

‘Çizgi’ adlı romanınız da kadına şiddet gibi ağır bir konuyu işlerken duygusal olarak zorlandığınız anlar oldu mu? Bu süreçle nasıl başa çıktınız?

Gerçekliğine tanık olduğum bir olay olduğu için kaleme almak, zaman zaman yıpratıcı oldu. Düşünebiliyor musunuz! Çırılçıplak bir kadın psikopat bir adamın esiri ve bu adam hunharca kadına hem bedensel hem de ruhsal saldırılarda bulunuyor. İşte bunu betimlemek çokta kolay olmadı. O kadının cehennemde, yaşadığı ölümle yaşam arasındaki savaşında galip gelebilmesi için önce benim güçlü olmam gerektiğini kendime dikte ederek duygusallığı arka plana atabildim. 

Bu romanla okuyucularınıza ne gibi bir mesaj vermek istiyorsunuz? Sadece bir farkındalık yaratmayı mı hedeflediniz, yoksa bir değişim çağrısı da yaptınız mı?

‘Kadına Şiddet’ sadece ülkemizde değil dünya genelinde yaşanılan korkunç olaylar neticesinde sık sık haber olup, gündeme gelen insanlık ayıbıdır. Evet! kitabın baş karakteri Alaca Timur, şiddet gören kadınlardan biri. Konuyu işlerken kadına yapılan istismar ve zorbalıktan ziyade, bir kadının bu gibi zor durumlarda savaşçı ruhunu uyandırıp zor kullanan bir erkekle nasıl baş edebileceğinin altını çizerken: aynı zamanda zorbalığa maruz kalan kadının iç dünyasını irdeleyip psikolojisine yer verdim.

Sanatın toplumsal sorunları ele almaktaki gücü hakkında ne düşünüyorsunuz? Edebiyatın kadına yönelik şiddetle mücadelede nasıl bir rol oynayabileceğini düşünüyorsunuz?

Sinema, tiyatro, resim, heykel ya da yazılı edebiyat gibi sanat teriminin parçaları, sadece kadına şiddet sorununda değil: yaşam haklarının ihlali olan tüm canlıların sesi olabileceğine ve sanatın yaptırım gücüne inanıyorum.

Kadına yönelik şiddet gibi hassas bir konuyu ele aldığınız için olumlu ya da olumsuz geri bildirimler aldınız mı? Bunlar sizi nasıl etkiledi?

26 Ağustos 2024’te baskısı olan ‘Çizgi’ şu ana kadar olumsuz bir eleştiri almadı, bilakis devamı için çok fazla mesaj alıyorum. Bu durum da edebiyatta doğru yolda olduğumu gösteriyor.

Sizce bireyler ve toplum olarak kadına şiddet konusunda nasıl bir değişim yaratabiliriz?

Bu konuda bireysel ve toplumsal olarak birçok eylem yapıldı. Az evvel de dediğim gibi bu sorun tüm dünya ülkelerini kapsayan bir insanlık ayıbı. Yaptırımı sarsılmaz ve etkili olacak çözüm ancak, dünya liderler toplantısı kapsamında ele alınması gereken bir durumdur.

Yazar koçu olarak, başlangıç aşamasındaki bir yazara vereceğiniz en önemli tavsiye nedir?

Edebiyat dünyasında özellikle kitap yazarı olarak rüştünü ispat, zorlu bir yol ve bu yoldaki refakatçi çok önemli. Yazarlarımızın yaptığı en büyük hata çıkmış olduğu bu yolculukta sürekli yön değiştirmektir. İstikrarlı olup hedefe tek bir yoldan ilerlemek, hedefe ulaşma süresini kısaltır.

Gelecek projeleriniz hakkında bir ipucu verebilir misiniz? Yeni bir kitap ya da proje üzerinde çalışıyor musunuz?

Üzerinde çalıştığım birçok proje var. Fakat en yoğun çalışma, arka sokaktan ve üçüncü sayfa haberlerinden uzak, sıradışı bir polisiye üzerinde çalışıyorum.

Röportajlarımın klasik sorusudur. Size de sormak istiyorum. Elinizde sihirli bir değnek olsaydı ne yapmak isterdiniz?

Sihrim, yüreğimdeki gücüm! Şayet denilen gibi sihirli bir değnek varsa ve benim elime geçti ise ihtiyacı olan birine hediye ederdim.

(SERKAN SELİNGİL)