11 Aralık 2024, Çarşamba

BAŞKOMUTANLIK MEYDAN SAVAŞI

30 Ağustos 2022, Salı

     


Cevat YILDIRIM

            Dumlupınar suyun kevser/ Armağanın büyük zafer/ Dumlupınar Dumlupınar/ Bugün herkes seni anar, 

          Bu marşı ilk kez babamın sarı defterinde görmüştüm. O, bunu Kızılçullu Eğitmen Kursunda yazmış olabilir. Günümüzde bayramlarda askeri bando tarafından seslendirilmektedir.

         Dumlupınar nedir? Bugün Kütahya’ya bağlı bir ilçe merkezidir. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında küçük bir köydü. Türk ve dünya tarihi bakımından önemi nedir? 30 Ağustos 1922 günü bu topraklarda Anadolu’yu işgale kalkan Yunan Ordusu imha edildi. Kurtuluş Savaşı Dumlupınar’da noktalandı. Yunanistan’ın akla sığmayan emelleri vardı. İzmir’i, İstanbul’u alıp genişlemek büyük Yunanistan’ı kurmak istiyordu. Kendilerince böyle düşünmelerine Megola- idea ismi veriyorlardı. Bizans dönemini yeniden yaşatmak fikri saplantısı içindeydiler. Emperyalistlerin gölgesine sığınarak İzmir’e asker çıkardılar. Önce Ege’nin kıyı kent ve kasabalarına terörist asker gönderip, kendilerinden olmayanları, işkence ve toplu kıyımlarla yok etme yolunu seçtiler. Onları Anadolu’ya getirenler bile zalimane kıyımları zamanla itiraf ettiler. Türk Milleti Mustafa Kemal’in önderliğinde Yunanlıları geldikleri yere göndermek yolunu seçti.

                Vatan sevgisi ve bağımsızlık Türk insanının karakteriydi. Ordumuz henüz toplanmadan İnönü ilçesi yakınlarında savunma savaşı ile cepheyi bırakıp gitmeleri için çarpışıldı Arkalarına bakmadan uzaklaştılar. TBMM’si ile hazırlıklar yapıldı. Yunanlı komutanlar destekçilerinin sözleri ile Ankara’ya varıp, Mustafa Kemal’in kurduğu sistemi olgunlaşmadan yok etmek istiyorlardı. 23 Ağustos- 13 Eylül 1921 tarihinde 22 gün ve gece süren Sakarya Savaşı ile durduruldular. Meclis Atatürk’ü üçer aylık dönemlerle “Başkomutan” olarak seçti. Bir yıla yakın düşmanı kovmak için yapılan çalışmalardan sonra Türk komuta heyeti taaarruz kararı aldı.

                Son hazırlıklarını büyük gizlilik içinde yapan Türk Ordusu 26 Ağustos 1922 günü sabaha karşı Afyon–Kocatepe’den saldırıya geçti. İngiliz ve Amerikalı uzmanların asla yıkılmaz dedikleri sağlamlaştırılmış Yunan savunma hatları kısa sürede Türk Ordusu tarafından ele geçirildi. Yunan savunma cephesi yıkıldı. Toparlanıp, karşı saldırıya geçmek için 27 Ağustos 1922’de Afyon’u boşaltan Yunan ordusu Dumlupunar yakınlarına gitti. Toplanıp yeni cephe oluşturma çarelerini aradı. Fakat süvari birliğimiz İzmir yolunu kesmişti. Cepheden gelen raporlarda birinci orduya bağlı tümenler de Yunan ordusunu kuzeyden kuşattığı anlaşıldı.  Komutanlardan alınan bilgileri değerlendiren Başkomutan Mustafa Kemal, yanına Genel Kurmay Başkanı Fevzi Paşa’yı alarak Dumlupınar köyüne doğru hareket etti. Yüksek bir mevkiden her iki tarafın vaziyetini gördü. Ordunun dağ topçuları Yunan ordusunun ön cephesini çökertti. Arkasından piyade hücumu başladı. Bir kısım Yunan askeri İzmir yönüne kaçmak istedi. Kurtulup yola çıkanlar oldu. 30 Ağustos 1922 günü yapılan harâkatı Mustafa Kemal yönettiği için bu savaşa Başkomutanlık Meydan Savaşı denir. Dumlupınar Zaferi diyenler de var. Bir gün sonra Başkomutan kolordu komutanları ile savaş alanını gezerken, her yönde, tepelerde, cephaneler, kamyonlar, kırık ve sağlam toplar ve savaş gereçlerinin bırakıldığını gördü. Yerlede binlerce ölü yatıyordu. Esir olan çok sayıda Yunan askeri çavuşlar tarafından sahadan toplanıp geriye götürülüyordu. Atatürk bu acıklı manzarayı görünce çok üzüldü. Biz vatanımızı kurtarmak için buna mecburduk. Fakat başkasının fikri ile hareket edenlerin de sonu budur dedi. Yunan başkomutanı Trikopis iki gün sonra Uşak kırsalında yakalandı. Yanındaki altı bin askerle birlikte teslim oldu.  

                31 Ağustos günü Savaş alanını gezen Gazi Mustafa Kemal, künyesi belirlenemiyen bir kolu gördü. Düşmanın attığı topla tamamen toprağa gömülen asker ruhunu teslim etmiş, fakat el, al sancağı dimdik tutuyordu. Paşa o gün askere “İlk Hedefiniz Akdenizdir, İleri” emrini verdi. Asker yollarda yakıp yıkan düşman askerinin daha fazla zarar vermemesi için en çabuk vaziyette İzmir’e koştu. Dokuz Eylülde İzmir kurtuldu. Kuzey Ege limanlaına doğru kaçan düşmanın takibi için İzmir’den hareket eden Türk Ordusu 11 Eylülde Foça’yı, 13 Eylülde Aliağa ve Soma’yı kurtardı. 14 Eylül Bergama, 15 Eylül Ayvalık’ın kurtulduğu gündür. Ordunun takibi 18 Eylül tarihine kadar devam etti.

                30 Ağustos 1924 günü Dumlupınar’ı ziyaret eden Gazi Paşa o bayrak taşıyan kolu canlandıran Meçhul Asker Anıtı yapılması, 1927 yılına kadar tamamlanması için emir verdi.

                Gazi Mustafa Kemal, Başkomutanlık Savaşının Türk ve dünya tarihinin önemini şu şekilde anlatmıştır. “ Efendiler, Afyonkarahisar- Dumlupınar Meydan Savaşı ve onun son safhası olan 30 Ağustos Savaşı Türk Milletinin en önemli bir dönüm noktasını teşkil eder. Milli tarihimiz çok büyük ve çok parlak zaferlerle doludur. Türk Milletinin burada kazandığı zafer kadar kesin sonuçlu bütün tarihe ve yalnız bizim tarihimize değil, dünya tarihine yeni örnek olacak kesin etkili bir meydan savaşı hatırlamıyorum”

                Dünyada hiçbir zaman böyle çok kesin sonuç allınan savaş olduğunu tarih şimdiye dek yazmadı. Yazamayacaktır. Zafer Bayramımız kutlu olsun.



Yazarın Tüm Yazıları
EĞİTİM VE ÖĞRETİM BİRLİĞİ 11 Kasım 2024, Pazartesi
ATATÜRK’ÜN ÖZDEYİŞLERİ’NDEN BİR DEMET 9 Kasım 2024, Cumartesi
Atatürk’ün fikir hayatına katkıda bulunan etmenler 9 Kasım 2023, Perşembe
ALİAĞA’NIN KURTULUŞU 13 Eylül 2023, Çarşamba
BÜYÜK TAARRUZ (Yeni Kitaptan) 1 Eylül 2023, Cuma
Sevgi üzerine düşünceler 14 Ağustos 2023, Pazartesi
HER ÇOCUĞUN ANNESİ BİR MELEKTİR 13 Mayıs 2023, Cumartesi
BABAM BİR EĞİTMENDİ 2 Mayıs 2023, Salı
CEHALETİN ÜZERİNE YÜRÜYEN GENÇLER 1 Mayıs 2023, Pazartesi
ATATÜRK KIYI EGE’YE VE ALİAĞA’YA NİÇİN GELDİ? 12 Nisan 2023, Çarşamba
MUSTAFA KEMAL’İN YURT GEZİLERİ 11 Nisan 2023, Salı
SEKİZ MARTI DÜŞÜNÜYORUM 8 Mart 2023, Çarşamba
ALİAĞA’NIN KURTULUŞUNUN YÜZÜNCÜ YILI 14 Eylül 2022, Çarşamba
BAŞKOMUTANLIK MEYDAN SAVAŞI 30 Ağustos 2022, Salı
ŞU İZMİR’DEN NE GELİR? 23 Ağustos 2022, Salı
1 TEMMUZ GÜNÜ 1 Temmuz 2022, Cuma
ÇEVRENE İYİ BAK- İYİ DAVRAN- İYİ GELECEK BUL 4 Haziran 2022, Cumartesi
KADINA SAYGILI OL 7 Mayıs 2022, Cumartesi
KURTARICININ DOĞDUĞU YER ÇANAKKALEDİR 25 Mart 2022, Cuma
MÜZELERDE GÖRÜLEN SANAT ESERLERİNDEKİ KADIN FİGÜRLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME 7 Mart 2022, Pazartesi
ATEŞ VE KOR 21 Şubat 2022, Pazartesi
GÜZELHİSAR’IN GÜLLERi, KARANFİLLERİ 4 Şubat 2022, Cuma
GÜZELHİSAR’DA HAMAMLAR 22 Ocak 2022, Cumartesi
TÜRKLERDE HAMAM 20 Ocak 2022, Perşembe
ALTMIŞ YIL ÖNCESİNDE OLAĞAN BİR GÜN 8 Ocak 2022, Cumartesi
BİR KÖY ÖĞRETMENİNİN ANILARI 9 Kasım 2021, Salı
TÜRK DİLİ MİLLETİN KALBİDİR, ZİHNİDİR 27 Eylül 2021, Pazartesi
KURTULUŞA DOĞRU 26 Ağustos 2021, Perşembe
EGE’DE BÜYÜK TAARRUZ ÖNCESİ VE SONRASI 25 Ağustos 2021, Çarşamba
GÜZELHİSAR-I MENEMEN 1 Temmuz 2021, Perşembe
İSTANBUL- SAMSUN YOLU İSTİKLAL YOLUDUR 19 Mayıs 2021, Çarşamba
MART AYI DERT AYI 4 Mart 2021, Perşembe
GÜZELHİSAR ÇAYINDA GELENEKSEL BALIKÇILIK 9 Aralık 2020, Çarşamba
BİR KIYI KENTÇİĞİNİN KURTULUŞU 12 Eylül 2020, Cumartesi
YİRMİ ALTI AĞUSTOS’TAN OTUZ AĞUSTOS’A 26 Ağustos 2020, Çarşamba
ANADOLU’YU VE ÜLKESİNİ ÇOK SEVEN BİR ADAM 10 Ağustos 2020, Pazartesi
DENİZ KELİMESİ TÜRKÇE MİDİR? 1 Temmuz 2020, Çarşamba
19 MAYIS’I ASLA UNUTMA 19 Mayıs 2020, Salı
ANA SEVGİSİ 8 Mayıs 2020, Cuma
SALGIN HASTALIKLAR 6 Nisan 2020, Pazartesi
RADYO 13 Şubat 2020, Perşembe
HER YENİ BİR UMUT OLUR MU? 10 Ocak 2020, Cuma
MİS GİBİ GÜZEL İŞLER 21 Aralık 2019, Cumartesi
ŞU KARŞIKİ DAĞ DUMANLI DAĞ 10 Ekim 2019, Perşembe
BAĞIMSIZLIK SAVAŞIMIZIN YAPILDIĞI TOPRAKLARDAN SİZLERE SELAM GETİRDİM 12 Eylül 2019, Perşembe
MERHABA YEŞİL 3 Temmuz 2019, Çarşamba
MÜZELER HAFTASI GEÇİP GİDERKEN 25 Mayıs 2019, Cumartesi
ANAYASALAR VE EĞİTİM 11 Nisan 2019, Perşembe
UFAK TEFEK ŞEYLER 19 Şubat 2019, Salı
KENTLER HUZUR VEREN OTURMA YERLERİ OLMALI 1 Şubat 2019, Cuma
TAKVİMLERDEN YAPRAKLAR 22 Ocak 2019, Salı
YAREN DAĞI’NIN TEPESİNE ÇIKIP BAĞIRSAM MI? 13 Aralık 2018, Perşembe
TÜRK HARF DEVRİMİ VE MİLLET MEKTEPLERİNİN ÇAĞRIŞTIRDIKLARI 26 Kasım 2018, Pazartesi
TÜRKİYE’DE DEĞİŞİM CUMHURİYETLE BAŞLADI 1 Kasım 2018, Perşembe
CUMHURİYET BAYRAMI ANILARI 31 Ekim 2018, Çarşamba
DENİZ, DENİZ AKDENİZ 13 Eylül 2018, Perşembe
ANALAR VE ANA SEVGİSİ 14 Mayıs 2018, Pazartesi
KÖY ENSTİTÜLERİ 14 Nisan 2018, Cumartesi
SEKSEN DÖRT YIL ÖNCEYDİ- ALİAĞALILAR MUSTAFA KEMAL’İ GÖRDÜ 13 Nisan 2018, Cuma
SU NİMETTİR 22 Mart 2018, Perşembe
KADIN VE ÇOCUK 7 Mart 2018, Çarşamba
EĞİTİM VE ÖĞRETİM BİRLİĞİ 1 Mart 2018, Perşembe
KIRMIZI ŞERİTLİ MADALYALAR VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ 5 Şubat 2018, Pazartesi
UYGARLIK VE KADIN 5 Aralık 2017, Salı
EYLÜL AYINI SEVMEYEN VAR MI? 14 Eylül 2017, Perşembe
BU VATAN TÜRK MİLLETİNİNDİR 31 Ağustos 2017, Perşembe
ZEYTİNLERE DOKUNMAYIN EFENDİLER 21 Ağustos 2017, Pazartesi
YURDUMUN SINIRLARI NASIL ÇİZİLDİ 24 Temmuz 2017, Pazartesi
DENİZCİLİK BAYRAMI 28 Haziran 2017, Çarşamba
HER AYIN ÜÇÜNCÜ HAFTASINDA MÜZELER ÜCRETSİZ OLSUN 1 Haziran 2017, Perşembe
CUMHURİYETE GİDEN YOLUN BAŞI ONDOKUZ MAYIS 19 Mayıs 2017, Cuma
ANA OLMAK 13 Mayıs 2017, Cumartesi
HERKESİN HIZIRI İLYASI FARKLI 5 Mayıs 2017, Cuma
SEVİLEN AY MAYIS 1 Mayıs 2017, Pazartesi
ÇEŞMELER 29 Mart 2017, Çarşamba
DENİZKIZLARI- DENİZİN KADINLARI 16 Mart 2017, Perşembe
DOKUZLARDAN-ONÜÇLERE 15 Şubat 2017, Çarşamba
SARSILMAK, SALLANMAK, KORKMAK 9 Şubat 2017, Perşembe
TAŞMAK COŞMAK VE KONTROL 1 Şubat 2017, Çarşamba
HER BELDEYE BİR ABDURRAHMAN 10 Ocak 2017, Salı
GİT GEMİ DEMİR ATMA BU LİMANA (2 ) 28 Aralık 2016, Çarşamba
GİT GEMİ DEMİR ATMA BU LİMANA 27 Aralık 2016, Salı
MUSTAFA KEMAL VE ASKERİ İZMİR YOLLARINDA 16 Eylül 2016, Cuma
DUMANLIDAĞI KAZILARI 3 Eylül 2016, Cumartesi
ALİAĞA ÇEVRESİNDE XIX YÜZYIL SONU ARKEOLOJİK KAZILAR 27 Ağustos 2016, Cumartesi
ARAPÇİFTLİĞİ SATILIK 20 Ağustos 2016, Cumartesi
NEMRUT ( KYME ) KAZILARI FOÇA’DAN SORULDU 13 Ağustos 2016, Cumartesi
HUKUK KÖŞESİ 19 Şubat 2016, Cuma