Çanakkale savaşlarında 100 binden fazla okumuş ve aydın Türk kaybedildi, bu kaybın olumsuz etkileri Kurtuluş Savaşı’nda ve Cumhuriyet Türkiyesi’nde görüldü. Mustafa Kemal Atatürk bu durumu şöyle ifade eder: ’’Biz Çanakkale’de bir dar-ül fünun (üniversite)gömdük.’’ Bir İngiliz general: ’’Çanakkale’nin İngilizler açısından en büyük kazancı, Türk milletinin okumuş aydın kesiminin yok edilmesi, gençliğinin ve geleceğinin elinden alınmasıdır’’ der. Çanakkale Savaşı’nda kaybettiklerimizin sayısıyla ilgili çelişkili bilgiler mevcut. Askeri kaynaklarda sadece cephede ölenler şehit olarak kabul ediliyor. Osmanlı kaynaklarından derlenen rakamlarda muharebede şehit olanların sayısı 56 bin 643,sakat kalanların sayısı 97 bin 7,kaybolanlar 11 bin 178 olarak veriliyor. Avustralya doğumlu Alan Moorehead’in Gallipoli adlı ünlü eserinde Türk tarafının kaybının 251 bin 309 olduğunu, bu sayının % 20’den biraz fazlasının cephede şehit olanlardan, geri kalanının ise kayıp, hastalıktan ölen, yaralı ve hastalanıp geri gönderilenlerden oluştuğunu belirtir. Çanakkale Savaşlarında en çok şehit veren ilimiz Bursa 3737,ardından Balıkesir 2779,Konya 2683,Kastamonu 2425…En fazla şehit veren köy ise Kastamonu’nun Güzlük köyü 25 şehit vermiştir. Çanakkale Türküsü olarak bilinen ve ‘’Çanakkale İçinde Vurdular Beni’’ diye başlayan türkünün Kastamonu kaynaklı olması Kastamonulu şehit sayısının fazlalığını belirten diğer bir göstergedir.(1)

Şimdi vereceğim bilgiyi hiç okumamış olmayı dilerdim. Canını bu ülke için feda etmiş aziz şehitlerimizin rezil açgözlü torunlarının yaptığına bir bakın:1955 yılında Çanakkale Şehitleri Abidesi inşaatında temele dökülen betonun şartnameye uymadığı belirlenince inşaat durdurulur. Yapılan incelemede müteahhitlere teslim edilen 42 ton demir ile 122 metreküp kerestenin karaborsada satıldığı anlaşılır ve müteahhitler aleyhinde dava açılıp abidenin inşası için yeniden ihale açılır.(2)

Mustafa Kemal’in ileri görüşlülüğüyle öne çıktığı ve lider olarak kendini kanıtladığı Çanakkale Cephesi,1. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştirerek Cumhuriyet’e giden yolda da bir dönemeç oldu. Ünlü şairimiz Fazıl Hüsnü Dağlarca şiirinde: ‘’Çanakkale, Milli Mücadele’nin ön sözüdür’’ der. Çanakkale’de dehasıyla adını tarih sahnesine yazdıran kurucu liderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün ve aziz şehitlerimizin ruhu şâd olsun.

(1)Milliyet gazetesi Çanakkale Zaferi 100. Yıl Özel Sayısı 18 Mart 2015

(2)Atlas Tarih Mart-Nisan sayısı 2024