28 Haziran 2025, Cumartesi

Aliağa’yı allah korumuş

28 Aralık 2010, Salı 09:17

     


1960'lı yıllarda Aliağa'ya Nükleer Füze yerleştirildiği açıklandı. İzmir'de Aralarında Aliağa'nın Çaltılıdere köyü yakınları da olmak üzere NATO Tesisleri olarak bilinen çeşitli yerlere Soğuk Savaş döneminde Nükleer başlıklı füze yerleştirildiği, daha sonra bunların kaldırıldığı ortaya çıktı.
ABD Hava Kuvvetleri Tarih Araştırmaları Ajansı, ABD Silah Kontrol ve Silahsızlanma Ajansı, Ohio ve Tufts Üniversitesi'nin finansmanıyla 1997 yılında hazırlanan ve daha sonra kitaplaştırman bir araştırma nükleer başlıklı Jüpiter füzelerinin 1960'lı yıllarda İzmir'e yerleştirildiğini ortaya koydu. Araştırmada, nükleer başlıklı füzelerin konuşlandığı yerlerden biri de Aliağa'nın Çaltılıdere köyü ve Kozbeyli köyü yakınlarındaki tesisti.          

  HİROŞİMA'YA ATILAN BOMBANIN 100 KATI GÜCÜNDE
Çiğli, Çaltılıdere ve Kozbeyli yakınlarında konuşlandırılan Füzeler açıkta durduğundan motor bölümü, dış etkenlere karşı 'etek' adı verilen bir muhafaza içinde duruyordu. Füze fırlatılacağı zaman 'etek', çiçek gibi açılıyordu. Jüpiter, açık hedef olduğu için savaş halinde 15 dakikada fırlatılması gerekiyordu, bu yüzden nükleer başlıklar sürekli takılıydı. Füzenin uzunluğu 18 metre, çapı ise 2.74 metreydi. Her bir nükleer başlık 1.44 megaton kapasitesiyle Hiroşima'ya atılan bombanın 100 katı gücündeydi.
ABD'DEKİ ARAŞTIRAM ORTAYA ÇIKARDI
ABD'de yapılan bir araştırma, 1960'lı yıllarda Aliağa'nın nükleer başlıklı füzelere ev sahipliği yaptığını ortaya çıkardı. Türkiye'ye ABD tarafından 1961'de Rusya'ya gözdağı vermek için yerleştirilen 15 füze, ABD'nin Rusya ile Küba kruzunu aşmadaki kozu olunca 1963'ta geri götürüldü. 15 füzeden biri de Aliağa'nın Çaltılıdere köyünde her an patlayacak nükleer savaşı bekliyordu.
Siyaset tarihine geçen ve 1962'de ABD ile Sovyetler Birliği'ni nükleer savaşın eşiğine getiren Küba füze krizinin, Türkiye'deki Jüpiter füzeleri ile Küba'daki Sovyet nükleer füzelerinin karşılıklı çekilmesiyle son bulduğu ortaya çıktı.
ABD Hava Kuvvetleri Tarih Araştırmaları Ajansı, ABD Silah Kontrol ve Silahsızlanma Ajansı, Ohio ve Tufts Üniversitesi'nin finansmanıyla 1997 yılında hazırlanan ve daha sonra kitaplaştırman bir araştırma ise nükleer başlıklı Jüpiter füzelerinin komutasının Türk ordusunda olduğunu tarihe not düştü. 1 Haziran 1960'ta teknik anlaşmanın imzalanmasıyla yer araştırmaları sonucunda nükleer füzelerin İzmir Çiğli'ye Kozbeyli ve Çaltılıdere'ye yerleştirilmesi uygun bulundu.
FÜZELERİ TÜRKİYE İSTEDİ.
ABD 1957 yılında NATO üyelerine orta menzilli balistik nükleer füze olan Jüpiter'i yerleştirmeyi.teklif etti. ABD Başkanı Eİsenhower, füze verilecek ülkelerde yerel personel kullanılmasına karar verdi. Fırlatma anahtarı bir ABD ve bir yerel subayda duracaktı. Onun dışında Amerikalı gözlemcilerin de olacağı füze üssü, yerel kuvvetlerce komuta edilecekti. Türkiye aynı yıl füzelerin kendi topraklarına yerleştirilmesi için başvurdu. Dönemin ABD Silahlı Kuvvetleri Avrupa Başkomutanı Lauris Norstadt, hükümetine "Türkler savaş yanlısı... Savaş istekleri artar” diye rapor verdi. Bunun üzerine Türkiye ile müzakere başlatılmadı. Ancak, İtalya dışında hiçbir ülkeden olumlu sonuç alınamayınca 1959'da Türkiye'ye füze verilmesine yeşil ışık yakıldı. 19 Eylül 1959'da iki ülke anlaşma imzaladı.
Anlaşma kapsamında 5 fırlatma rampası ve nükleer başlıklarıyla 15 Jüpiter füze yerleştirilecekti. Hedef ise Sovyetler Birliği'nin batısındaki nükleer füze üsleriydi. Türkiye'nin bu füze üssünü idare edecek personeli olmadığı için Türk subaylar ABD'ye eğitime gönderildi.
IBRM, İBRAHİM OLDU
'Orta menzilli balistik füze'nin İngilizce kısaltması IBRM olunca füzelere de "İbrahim II" kod adı verildi. "İbrahim I"in olup olmadığı ise araştırmalarda ortaya çıkmadı. İbrahim'e dönüşen füzelerin ilk partisi ve ilk fırlatma rampası Çiğli'de 6 Kasım 1961'de faaliyete geçti. Füzelere Türk bayrakları çizildi. 1962'de bütün ibrahim'ler Operasyonel hale geldi. 22 Ekim 1962'de füzeler tamamen Türk ordusuna devredildi. Aynı ay ABD ile Küba arasındaki krize Rusya da müdahale edince füze krizinin çözüm anlaşmasına Türkiye'deki füzeler de girdi ve bir süre sonra füzeler söküldü. Türkiye İbrahim'lerin sökülmesine dirense de ABD'nin daha çok modern silah vermesi karşılığında füzeler söküldü.
NERELERE YERLEŞTİRİLDİ?
NATO'nun Avrupa müttefiklerinin yanında Ekim 1959 yılında yapılan bir anlaşmayla Türkiye'ye de konuşlandırılmasına karar verilken JUPİTER adlı bu füzelerin 2400  kilometrelik menzili  Sovyetler'i rahatsız ettiği için Küba Füze Krizi sırasında  rol oynamıştı. Türkiye ancak 1962 ortalarında taşınan 15 Jupiter füzesinin Türk hava kuvvetelerine teslimi Ekim 1962'yi buldu. Nükleer başlıkları Çiğli  NATO askeri havaalanındaki silolarda saklanmak kaydıyla, füzeler beş ayrı yerde konuşlandırıldı.
1. Foça-Yeni Foça- Menemen üçgeninde Kozbeyleri mevkii
2. Aliağa-Yeni Şakran arasındaki Çolaklar yolu üzerinde Çaltılıdere mevkii
3. Gölmarmara yakınlarındaki Nato füze rampası
4. Manisa-Demirci-Saruhanlı üçgeninde Çamköy mevkii
5.  Manisa- Akhisar yolunda Kemiklidere mevkii.
Nükleer başlıkların saklanması, korunması, füzelere yüklenmesi ve ateşlenmesi ABD personelinin kontrolüne bırakıldı.
 Füzelerin ağrılığı 50 ton,  yüksekliği 18.3 metre, menzili ise Sovyetler'in içine karar 17 dakikada ulaşabilecek kadar 2400 kilometre idi.
Tahribat gücü ise 1.4 megaton TNT idi.
Füzeler hiç ateşlenmeden askeri teknolojik açıdan geri kaldığı ( yıldırımlardan etkileniyor ve ateşlemeye hazır duruma kendi kendine geçiyordu) ve modası geçtiği için Nisan 1963 de söküldü.






 
Son Eklenen Haberler