Aliağa Engelliler Rehabilitasyon Derneği Başkanı Musa Pala, 10 – 16 Mayıs Engelliler Haftası kapsamında açıklamada bulundu.

Aliağa Engelliler Rehabilitasyon Derneği Başkanı Musa Pala, engellinin tanımı, toplum ilişkileri, engelli guruplar nelerdir?, ülkemizde engellilik durumu nedir?, engelliler ve iş hayatı, engellilerin toplumdan beklentileri, engelli kültürü gibi ana başlıklarda engellilerin sosyal, ekonomik ve toplumsal durumlarını tanımlayan bir açıklamada bulundu.

Engelliliğin Tanımı Nedir?

Başkan Pala, “Engelli, fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık nedeniyle bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlanan kişidir. Engellilik doğuştan gelebilir veya sonradan geçirilen hastalıklar veya kazalar sonucu ortaya çıkabilir. Dünya Sağlık Örgütü’nün İşlevsellik, Yeti yitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırmasına göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır.” dedi.

Engelli Grupları Nelerdir?

Açıklamasında engelli grupları hakkında bilgiler veren Başkan Pala, “Görme engelliler, İşitme engelliler, Ortopedik engelliler, Zihinsel engelliler, Ruhsal ve duygusal engelliler, Kronik hastalığı olan engelliler, Çoklu engeli olan engellilerdir. Dünya nüfusunun %15’i yani yaklaşık 1 milyar kişi engelli bireylerden oluşmaktadır. Bu da her 7 kişiden 1’inin herhangi bir nedenle engelli olduğu gerçeğini ortaya çıkarır.” İfadelerini kullandı.

Türkiye’de Engellik Durumu Nedir?

Engellilerin Türkiye’deki engellilik durumu hakkında da bilgiler veren Başkan Musa Pala, “Engelliler İdaresi Başkanlığınca yapılan araştırmaya göre, Türkiye nüfusunun yüzde 12,29'unu engelliler oluşturuyor. Bu oranın yüzde 9.70'ini süreğen hastalığı olanlar, yüzde 2,58'ini ise ortopedik, görme, işitme, dil ve konuşma ile zihinsel engelliler En fazla engelli nüfusun Marmara bölgesinde oluşturuyor. Bulunduğunu ortaya koyan araştırmaya göre engellilerin çoğu evli, yüzde 37,7'si bekar ve yüzde 1,6'sı boşanmış durumda. Gelişmekte olan ülke özellikleri taşıyan Türkiye’de engellilerin karşılaştıkları sorunlar şunlardır. Mimari engeller, toplu taşımadan yararlanamama, istihdam olanaklardan yararlanamama gibi sosyal yaşamdaki destekleri yetersizdir. Engelliler, eğitim hakkını kullanmada sorunlar yaşamaktadır. Eğitim hayatında engelliler için özel okullar gibi hem engel çeşidine göre düzenlenmemesi, hem de eğitim olanaklarına fiziksel veya mali nedenlerle ulaşamama söz konusudur.” Şekilde konuştu.

Engelliler ve İş hayatı

Engellilerin çalışma hayatı hakkında da açıklamada bulunan Başkan Pala, “Engellilerin çalışmak isteğini sadece para kazanmak olarak değerlendirmek çok yanlış bir bakış açısı olur, kişisel doyumu, mutluluğu ve aile ilişkileri gibi pek çok faktörü etkiler. İstihdamdaki en dezavantajlı kesimlerden biri de hiç şüphe yok ki engellilerdir. Ülkelerin gelişmişlik düzeyi ve ekonomik yapısı engellilerin çalışma hayatındaki var oluşlarının üzerindeki etkisi büyüktür. Engellilerin günlük hayatta karşılaştıkları zorluklar gibi çalışma hayatında da birçok zorluklar yaşamaktadır. İş hayatındaki başta gelen en büyük sorun ise iş bulamamaktır. Son yıllarda çıkan yasalar ve teşvikler ile iş bulma olanağı bir nebze olsun rahatlamış olsa bile bu alanda daha çok yol alınması gerekmektedir. Bu konuda başta kamu olmak üzere özel sektör, sivil toplum örgütleri, sendikaların üstlerine büyük görevler düşmektedir. Engellilerin iş hayatındaki yaşadıkları sıkıntılara değinecek olursak, Başta iş yeri mimarisi engelleri, Engellilere ön yargılı yaklaşma, yöneticilerin bir engelli ile çalışma adaptasyon sorunu, iş yerine ulaşım sorunu, diğer çalışanlarla uyum sağlamak gibi başlıca sorunları söyleyebiliriz.” Dedi.

Engellilerin Toplumdan Beklentileri Nelerdir?

Engellilerin beklentilerinde de bahseden Başkan Pala, “Engelliler her insan gibi öncelikle bir insan, birey olduklarını toplum ve kişiler tarafından kabul edilmesini beklerler. Engelliler toplumda önce saygı sonra sevgi beklerler. Çünkü bir insanı sevmek zorunda değilsiniz ama saygı duymalısınız engellilerinde bekledikleri tek şey aslında saygı duyulmasıdır.” İfadelerini kullandı.

Engelli Kültürü

Açıklamasına devam eden Başkan Musa Pala, “Engellilerin içinden sanatçı, siyasetçi, bilim adamı, sporcu, gibi kişiler çıkardığına göre burada şu soruyu sormak gerekir. Engelli kültürü var mıdır? Bu soruyu eğer birkaç cümleyle açıklamak gerekirse; Sosyologlar son yıllarda engelliler ve engellilikle ilgili farklı tartışmalar yapmaktadır. Bu tartışmaların temel noktasını ‘‘engellilik kültürü’’ olup olmadığına ilişkin soru oluşturmaktadır. Bu soruyu açıklamaya yönelik yürütülen çalışmalarda engelli bireylerin % 74’ünün kendini toplumun diğer bireylerinden farklı,% 45’inin kendini bir azınlık mensubu olarak gördüğü saptanmıştır. Bazı engelliler ise ‘‘engelinin’’ yaşamı ve kendini ifade etmede önemli bir etkisi olmadığını ifade etmişlerdir. Hatta engelini ‘‘yaşamında yapabileceklerinin lezzeti’’ olarak görenlerde vardır. ‘‘Engellilik kültürü’’ konusu farklı bakış açıları ile son yıllarda yapılan tartışmaların odak noktasını oluşturmaktadır. Kültür; değerleri töreleri, adetleri, gelenekleri, dili, tarihi ve deneyimleri, folkloru nedeniyle bir arada olma ruhu ve kimliği olarak tanımlanacak olursa, işaret dili Braille alfabesi, engelliler ile ilgili kutlanan özel günler, sol ayağım filmi veya görme engelli sanatçıların yaptıkları resimler gibi sanat eserleri, engelli bireylerin günlük yaşamdan hikâyelerini kapsayan arşivler, oluşturdukları sosyal ve politik baskı grupları, yapılan araştırmalarda kendilerini genel içinde ayrı hissetmeleri ile farklı bir kültürlenmekten bahsetmek mümkündür. Bu kültürlenme toplum içinde ayrı grup olmalarını irdelemede değil gereksinimlerinin farklı olmasının bir göstergesi anlamında kullanılmalıdır. Böylelikle hem toplum içinde var olmada ve kendilerini ifade etmede hem de eğitim, sağlık, gibi hizmetlerden yararlanmada gereksinim farklılıkları dikkate alınabilecektir. Gereksinimlerin farklılığı engelliler ile ilgili yapılacak olan araştırmalar açısından da ayrı bir öneme sahiptir.” Dedi.

Başkan Musa Pala son olarak, “Engelliler yaşadığı topraklarda Devletinden, halkından başta saygı, sevgi, fırsat eşitliği ister. Acımak değil hak ettiği insanca yaşamayı bekler. İster engelli olun isterse engelsiz insanca yaşamak herkesin hakkı. Her insan hayatının bir yerinde bir engelli ile tanışmalı onun hayatına girmeli. Dünyaya, hayata onun penceresinden seyretmeli biraz, bu o insanın hayatında eksik olan bir parçayı, tamamlayacak hayatına bir farklı lezzet ve farkındalık katacaktır. Engelliler gece gökyüzündeki yıldızlar gibidir, hayatınıza bir parça ışık ve güzellik katan özel insanlardır." ifadelerini kullandı.

(ESİN ÇETİN)