İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Aliağa İlçe Temsilcisi Hakan El, 1 Ocak 2026’dan itibaren basit usulden gerçek usule geçecek esnafa yönelik yaptığı açıklamada, sürecin yalnızca mali müşavirler aracılığıyla yürütülmesi gerektiğini belirtti.

İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İZSMMMO) Aliağa İlçe Temsilcisi Hakan El, yaptığı basın açıklamasında 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren basit usulden gerçek usulde vergilendirmeye geçecek esnafın dikkat etmesi gereken noktaları sıraladı. Hakan El, defter tutma ve beyanname verme gibi son derece önem arz eden işlemlerin, bağlı bulunulan meslek odaları tarafından da yapılabilmesine imkân tanıyan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 13 Aralık 2025 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlattı.

“Gerçek usul daha karmaşık”

Gerçek usulde vergilendirmenin basit usule kıyasla çok daha karmaşık, deneyim ve uzmanlık gerektiren bir yapıya sahip olduğunu vurgulayan Hakan El, bu kapsamda yalnızca ticari kazanç değil, aynı zamanda diğer gelir unsurlarının da beyan edilmesinin söz konusu olduğunu ifade etti. Bu işlemlerin esnaf odaları tarafından yürütülmesinin mükelleflerin yararına değil, aksine ciddi mağduriyetlere yol açabileceği kanaatini dile getirdi. El, gerçek usulde vergilendirmede yılda 12 adet KDV Beyannamesi, 4 adet Geçici Vergi Beyannamesi, işçi çalıştırılması halinde 12 adet, çalıştırılmaması halinde 4 adet Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, 1 adet Gelir Vergisi Beyannamesi ve işletmenin faaliyet alanına göre Damga Vergisi, Geri Kazanım Katkı Payı Beyannamesi, Turizm Beyannamesi, Konaklama Vergisi Beyannamesi gibi çok sayıda beyannamenin Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yasal süreler içerisinde verilmek zorunda olduğunu belirtti.

“Hatalı beyan ağır cezalar getirir”

Bu beyannamelerden bir tanesinin dahi süresinde verilmemesi, geç verilmesi, hatalı verilmesi ya da düzeltme gerektirmesi durumunda esnafın gecikme zammı, usulsüzlük cezası ve vergi ziyaı cezası ile karşı karşıya kalacağını söyleyen El, bu ceza tutarlarının halihazırda çok yüksek olduğunu ve 2026 yılında yeniden değerleme oranında daha da artacağını kaydetti. Esnaf odalarının bu işlemleri takip edecek mesleki bilgi, deneyim ve yeterli personel altyapısına sahip olmadığının bilindiğini ifade eden El, Tebliğ’de her ne kadar esnaf odalarının bu işlemler için mali müşavir istihdam etmeleri ya da dışarıdan bir mali müşavirin gözetiminde hizmet vermeleri gerektiği belirtilmiş olsa da, yaklaşık 10 yıl süren zorunlu mesleki eğitimi tamamlayarak 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında ruhsat almış meslek mensuplarının esnaf odalarıyla bu yönde bir anlaşma yapmalarının mümkün olmayacağını öngördüklerini söyledi.

“Cezalarda muhatap bulmakta zorluk yaşanacak”

Öte yandan esnaf odalarının Vergi Dairesi ve SGK tarafından doğabilecek yaptırımlar karşısında herhangi bir hukuki ve mali sorumluluğu bulunmadığını dile getiren El, esnafın hatalı veya eksik tutulan defterler nedeniyle karşılaşacağı cezalarda muhatap bulmakta ciddi zorluk yaşayacağını vurguladı. Geçmiş yıllarda ilçede ve çevre ilçelerde bazı esnaf odalarının basit usule tabi üyelerinin vergisel işlemlerini hatalı yürütmesi nedeniyle üyelerine yüksek tutarlarda cezalar kesildiğini hatırlatan El, 01.01.2026 tarihinden itibaren gerçek usule geçecek esnafı çok daha büyük risklerin beklediğini açıkladı. “Muhasebe ücretlerinin yüksek olacağı” gerekçesiyle Bakanlığın ikna edilmesi sonucu ortaya çıkan bu uygulamada, üyelerin hiç fatura kesmemesi durumunda dahi bir mali takvim yılı içinde verecekleri beyannamelere ait damga vergisi tutarının 2025 yılı için yaklaşık 22.000,00 TL olduğunu belirten El, bu tutarın 2026 yılında yeniden değerleme oranında artacağını söyledi.

“KURGAN sistemiyle işlemler sürekli izleniyor”

Esnaf odalarının, basit usulden gerçek usule geçiş maliyetinin yalnızca muhasebe ve mali müşavirlik ücretinden ibaret olmadığını; Maliye Bakanlığı kaynaklı bu ek maliyetleri de üyelerine açıkça bildirmesi gerektiğini vurgulayan El, muhasebe ve mali müşavirlik ücretlerinin her yıl TÜRMOB ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlendiğini hatırlattı. Hakan El, 01.01.2026 tarihinden itibaren basit usulden gerçek usule geçecek vergi mükelleflerine tavsiyelerde bulunarak, herhangi bir hata veya yanlış işlem sonucu Vergi Dairesi ve SGK’nın yüksek tutarlı yaptırımlarına maruz kalmamaları adına tüm işlemlerinin yapay zekâ destekli denetim sistemleri (KURGAN) tarafından sürekli izlendiğini hatırlattı ve sürecin alanında uzman, mesleki bilgi, deneyim ve personele sahip serbest muhasebeci mali müşavirler ile yürütülmesi gerektiğini belirtti.

“Süreç mali müşavirlerle yürütülmeli”

İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Aliağa İlçe Temsilcisi Hakan El, açıklamasını “Basit usulden gerçek usule geçen esnaflar için yılda onlarca beyanname zorunlu hâle geliyor. Tek bir hata; usulsüzlük, vergi ziyaı ve SGK cezaları anlamına geliyor. Esnaf odalarının bu işlemlerden hukuki sorumluluğu yok. Sadece 1 adet beyannamenin verilmeme cezası 2025 yılı için 14.000,00 TL’dir. Yıllık damga vergisi yükü 22.000,00 TL’yi aşıyor. Tüm işlemler yapay zekâ destekli denetim sistemleri ile izleniyor. Mali müşavirlik ücretlerinden tasarruf etmeye çalışırken daha büyük mağduriyetlerle karşılaşmamak adına vergisel sürecinizi konusunda uzman Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile yürütülmesi tüm esnafımıza tavsiyemizdir” sözleriyle tamamladı.

(SERKAN SELİNGİL)