İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik kooperatif davasının görülmesine Aliağa Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü'nde devam edildi. Mahkeme heyeti, Barış Karcı'nın oy birliğiyle tahliyesine, Tunç Soyer ve Heval Savaş Kaya'nın ise oy çokluğuyla tutukluluk hallerinin devamına karar verdi.

İzmir Büyükşehir Belediyesine yönelik yolsuzluk soruşturması kapsamında açılan "kooperatif" davasında, aralarında eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ile eski İZBETON AŞ Genel Müdürü Heval Savaş Kaya'nın da bulunduğu 3'ü tutuklu 65 sanığın yargılanması sürdü. İzmir 23. Ağır Ceza Mahkemesince Aliağa Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü'nde görülen duruşmaya, tutuklu sanıklar, bazı tutuksuz sanıklar, kooperatif mağduru müştekiler ile taraf avukatları katıldı. Duruşmayı izlemek için gelenler 2 ayrı noktada yapılan aramadan sonra salona alındı. İzleyicilerin cep telefonu ve bilgisayarlarla salona girmelerine izin verilmedi. Mağdurlara söz verilmesiyle başlayan davada İş Alemi Yeni Yaşam Konut Yapı Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Sonay Bezirci, işlerin zamanında yapılmadığı için mağduriyet yaşadıklarını, bundan bazı kişilerin rant sağladığını düşündüğünü ileri sürdü. Mağdurlardan İş İnsanları Gaziemir Konut Yapı Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Ali Alpyavuz, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZBETON AŞ'ye güvenerek kooperatife üye olduğunu söyledi.

“Kooperatif broşürlerinde villalar yoktu”

Soyer başta olmak üzere İZBETON AŞ yöneticilerinin, projeyi ranta kurban etmeyecekleri yönündeki açıklamalarıyla kooperatife girdiğini anlatan Alpyavuz, şunları söyledi: "İşi İZBETON AŞ'den taşeron olarak aldık. İşin sadece finansman kısmını karşılayacağımız hissiyatı oluştu. Kooperatife girdiğimizde inşaatları bizim yapacağımızı bilmiyordum. Her yerde büyükşehir belediyesi ve İZBETON AŞ'nin logoları vardı. Kooperatife üye olduktan sonra ödemelerime başladım." Alpyavuz, projede villa olmadığını ancak 11 villanın eski CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu'nun yakınları tarafından alındığını ileri sürdü. Villaların sonradan, usulsüz ve genel kurul kararı olmadan yapıldığı gerekçesiyle şikayetçi olduklarını da aktaran Alpyavuz, "Satın alma için gittiğimizde kooperatif broşürlerinde bu villalar yoktu. Bir blokta 60 daire olması gerekirken, şu an projemizde 48 daireye düşürülmüş." diye konuştu. Söz alan tutuksuz sanık Aslanoğlu ise "Villa dedikleri kooperatif yeri ve verildikleri kişiler de kooperatif üyeleri." dedi.

Kaya, inşaatın neden yapılmadığını sordu

Uzundere 3'üncü Etap üyesi Emrah Sönmez, binlerce ailenin mağdur olduğunu savunarak, "Bunun CHP projesi olduğunu söylediler. Bunların hepsi CHP'de olan insanlar. 5-6 bin aile belediyeye güvenerek mağduriyet yaşadı. Bu kadar bilinçli olsak bu projelere girmezdik." ifadelerini kullandı. Mağdura soru soran tutuklu sanık eski İZBETON AŞ Genel Müdürü Heval Savaş Kaya da "Sizin bilinçsizliğinizin cezasını biz mi çekeceğiz? Kooperatifte ne kadar para var?" dedi. Sönmez ise kooperatifin hesabında yaklaşık 400 milyon lira bulunduğu yanıtını verdi. Bunun üzerine Kaya, para olmasına rağmen neden inşaatın yapılmadığını sordu. Sönmez de, "Sözleşmeden dolayı sıkıntılar olduğu için inşaatlara devam edilemiyor." şeklinde yanıtladı.

Özçelik tanık olarak dinlenildi

Duruşmada, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm Daire Başkanı Ayşe Arzu Özçelik tanık olarak dinlenildi. Vatandaşlardan devralınan arsaların mal sahibinin büyükşehir belediyesi, yüklenicinin de İZBETON AŞ olarak çalışmalara başladıklarını belirten Özçelik, İZBETON A.Ş. ile imzalanan protokolde aykırılık olduğunu savundu. İZBETON A.Ş.'den büyükşehir belediyesine devir ve alt taşeron talebi gelmediğini ifade eden Özçelik, şöyle devam etti: “Basında kooperatiflerle sözleşme imzalandığı yönünde haberler çıktı. İZBETON AŞ kendi bünyesinde olan konutları istediği gibi değerlendirebilir. Ancak kooperatiflerin müteahhitlik hizmeti verdiğine dair bilgi veya belge yoktu. Sahada yapı denetim işlemleri devam ederken, kooperatifin müteahhitlik hizmeti verdiğini, inşaatlar başladıktan sonra anladık. Örnekköy 3'üncü Etap'ta eksik demir kullanılması nedeniyle tutanak tutuldu. Bunun üzerine kooperatif kendi imzasıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne yazı yazmış. Onlar da yazıyı bize gönderdi ve kooperatifin müteahhitlik hizmeti verdiğini öğrendik. Kooperatiflerin müteahhitlik yapması için arsasının olması gerekiyor.” Duruşmada iddia makamı sanıkların mevcut hallerinin devamına karar verilmesi ve bilirkişi raporlarının beklenilmesi yönünde görüş sundu.

Mütalaaya karşı savunmalar

Bu mütalaanın ardından söz verilen tutuklu sanık eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer, mağduriyetin sebeplerinin kendileri olmadığını savunduğu 10 madde okudu. Mağdurlardan somut bir dolandırıcılık, yolsuzluk iddiası duymadığını kaydeden Soyer, büyükşehir belediyesinin inşaatları devam ettirmesi durumunda kooperatiflerde sona yaklaşılacağını belirtti. Sayıştay’ın, kamu zararı tespit etmediğini aktaran Soyer, “Danıştay, soruşturma iznini iptal ederek, bırakın dolandırıcılığı hakkımızda görevi kötüye kullanma ya da görevi ihmal suçlarının bile olmadığına karar verdi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün Temmuz 2023 tarihli yazısı geldiğinde, belediyemiz hukuk müşavirliğinden yazılı görüş istedim. ‘İnşaatların devamında hukuki bir engel olmadığını’ bildirdiler. Bu nedenle inşaatlara devam edildi. Ancak bir yıl sonra İzmir Büyükşehir Belediyesi mevcut yönetimi, kendi kurumsal hukuki mütalaasına değil, il müdürlüğünün yazısına itibar ederek inşaatları durdurdu. İzmir Büyükşehir Belediyesi geçen bir buçuk yıl içinde inşaatları devam ettirseydi muhtemelen 5 kooperatifle de ya sona çok yaklaşmıştık ya da bir bölümünde anahtar teslimlerine başlamıştık.” diye konuştu.

Soyer haksız suçlamalardan sonunda aklanacağını söyledi

Soyer, yaşanan mağduriyetlere sebep olacak bir niyeti veya eylemi olmadığını, belediyeye mali yük getirmeden binlerce vatandaşı evlerine kavuşturacak bir model kurduklarını ve haksız suçlamalardan sonunda aklanacağını söyledi. Kaya da dosyada temsil ağırlama giderleriyle faturaların, sahte olduğu yönünde iddiaların bulunulduğuna dikkati çekerek, "Bunlar işin gereği için yapılan harcamalardır. 'Nitelikli dolandırıcılık' deniyor. Biz kimi dolandırdık? İZBETON AŞ'nin tek ortağı belediyedir. Tunç başkan, 'bu harcamalardan bilgim ve haberim var' diyor. O zaman biz kimi dolandıracağız? Dosyada suç isnatları iç denetim raporlarıyla başlıyor. Ben istifa ettikten 3 gün sonra iç denetim başlıyor. Bizi iç denetim raporlarıyla usulsüz şekilde cezaevinde çürütmeye çalışıyorlar." dedi.

Karcı tahliye edildi

İZBETON AŞ Başkanvekili Barış Karcı da tahliye talebinde bulundu. Mahkeme heyeti, Karcı'nın oy birliğiyle tahliyesine, Soyer ve Kaya'nın ise oy çokluğuyla tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Heyet, bilirkişi raporunun akıbetinin sorulmasına, Aslanoğlu'nun ev hapsi şeklindeki adli kontrolünün kaldırılmasına, imza adli kontrol tedbiri olan tutuksuz sanıkların imza yükümlülüklerinin kaldırılmasına ve dosyadaki eksikliklerin giderilmesine hükmedip duruşmayı erteledi.

Olayın geçmişi

İzmir Cumhuriyet Başsavcılığınca, 1 Temmuz'da İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZBETON AŞ'de taşeron şirketler eliyle yolsuzluk yapıldığı iddiası üzerine soruşturma başlatılmış, bu kapsamda Sayıştay raporu, mülkiye müfettişi raporu, bilirkişi raporlarına istinaden "ihaleye ve edimin ifasına fesat karıştırma" ve "nitelikli dolandırıcılık" suçlamasıyla 157 şüpheli hakkında gözaltı kararı verilmişti. Şüphelilerden 22'sinin İZBETON AŞ, 2'sinin İş İnsanları Örnekköy Konut Yapı Kooperatifi, 3'ünün İş Dünyası Konut Yapı Kooperatifi, 2'sinin İş İnsanları Gaziemir Konut Yapı Kooperatifi, 3'ünün İş Alemi Yeni Yaşam Konut Yapı Kooperatifi, 3'ünün Egeli İş İnsanları Konut Yapı Kooperatifi'nde görevli olduğu, diğer 122 şüphelinin ise belediye personeli, inşaat, yapı, elektrik, mermer, ayrıştırma gibi alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin sahibi ve çalışanları olduğu belirtilmişti.

Eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ile eski CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu'nun da aralarında bulunduğu 139 şüpheli yakalanmış, Soyer ve Aslanoğlu'nun da bulunduğu 60'ı tutuklanmış, 58 şüpheli adli kontrol şartıyla salıverilmişti. Şüphelilerden 20'si emniyetten, biri savcılıktan serbest bırakılmıştı.

Soyer ile Aslanoğlu'nun da aralarında olduğu 65 şüpheli hakkında, "kooperatif" işlerinde yolsuzluk iddiasıyla iştirak halinde ve zincirleme şekilde, "kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık", "kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak nitelikli dolandırıcılık", "tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında nitelikli dolandırıcılık" ve bu suçlara teşebbüs suçlarından hazırlanan üçüncü iddianamede 3'er yıldan 45'er yıla kadar hapis cezası talep edilmiş, iddianame İzmir 23. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edilmişti. Yargılama  sürecinde eski CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu'nun da aralarında bulunduğu 8 sanık tahliye edilmişti.

(AA)