İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Bornova'da başlattığı mikrobölgeleme çalışmaları tamamlanma aşamasına gelirken, benzer zemin etütleri tüm ilçelerde etaplar halinde hayata geçirilecek. Yapı envanteri, deprem riski analizi ve tsunami tehlikesi modellemeleriyle İzmir, afetlere karşı daha dirençli bir kent haline getirilecek.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından kentin olası depremlere yönelik direncini artırmak amacıyla başlatılan çalışmalar sürüyor. Risk azaltma projeleri kapsamında karada ve denizde fay hatları inceleniyor, yapıların deprem esnasında davranışları araştırılıyor. 2020 İzmir depreminden en çok etkilenen ilçelerden biri olan Bornova’da başlatılan mikrobölgeleme ile zemin yapısını ortaya çıkaracak çalışmalarda ise sona gelindi. İlçede 7 bin 12 hektarlık bölge 1543 küçük alana (karelaj) bölünerek inceleme yapıldı. Ekipler, 58 araştırma çukuru, 1290 sondaj kuyusu açtı. 44 bin 250 metre sondaj yapılarak numune alındı. Numunelerin 30 bini laboratuvarda incelendi.

Çok sayıda numune alındı

Afet İşleri Dairesi Başkanlığı’nda jeoloji mühendisi olarak görev yapan Pelin Çal, Bornova’nın zemin yapısını incelemek için başlatılan çalışmalar kapsamında alanın yaklaşık yüzde 98’ini taradıklarını söyledi. Zeminin altından numune aldıklarını ifade eden Pelin Çal, “Bunları kaya ve zemin olarak ayırıyoruz. Zemin numunelerine laboratuvarda zemin mekaniği deneyleri, kaya numunelerine de kaya mekaniği deneyleri yapılıyor. Bununla da zeminin ne kadar sağlam olduğu belirleniyor” dedi.

İzmir’in geleceğine yön verecek

Mikrobölgeleme etüt çalışmaları ile bir alanın afet yapısının ve yerleşime uygunluk durumunun detaylı şekilde incelendiğini ifade eden Pelin Çal, “İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak, zemin ve yapı odaklı sürdürdüğümüz afet risk azaltma çalışmaları tamamlandığı zaman, kentsel dirençliliğimizin artması için yapılacaklar netlik kazanacak. Mekânsal planlama, kentsel dönüşüm ve iyileştirme gibi İzmir’in geleceğine yön verecek önemli verileri ortaya koyacağız. Çalışmalarımızın ardından kentimizin nasıl ve hangi yöne doğru büyüyeceği, hangi alanların riskli olduğu, riskli alanlarda yapılması gereken mühendislik parametrelerinin verilerini de elde edeceğiz. İzmir’i afete karşı güçlü bir şehir haline getirmek, en önemli hedeflerimizden biri” diye konuştu.

Çalışmalar tüm kentte etaplar halinde tamamlanacak

İlçede jeolojik, jeoteknik ve hidrojeolojik amaçlı açılan sondaj kuyularından alınan numuneler, laboratuvarlarda inceleniyor. Bornova Havzası’nı bir bütün olarak ele alan, bölgenin zayıf ve nitelikli zeminlerini belirleyecek çalışmalar sayesinde, yerleşime uygun alanlar belirlenecek. Doğrudan yapılaşmayı etkileyecek bilgilerin elde edileceği modelleme ile güvenle yaşanabilecek şehirler için sağlam zeminler netleştirilecek. Bornova’dan sonra Karşıyaka’da mikrobölgeleme çalışmaları başlatılacak. Karşıyaka’nın ardından Konak, Bayraklı ve Narlıdere’ye geçilecek. İzmir’in doğal afetler karşısında daha güvenli bir yapıya kavuşması için 11 merkez ilçe öncelikli olmak üzere tüm kentte mikrobölgeleme çalışmaları etaplar halinde tamamlanacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi, yapı stoku çalışmaları kapsamında Bornova ve Bayraklı’da yaklaşık 100 bin binanın envanterini çıkardı. Bu çalışmayla yapıların deprem sırasındaki davranışları belirlenerek, binaya ilişkin her türlü bilginin yer aldığı kimlik belgesi oluşturuldu. Yapı envanteri çalışmaları 2025 yılı içinde Karşıyaka’da bulunan 22 bin 767 konut için devam edecek.

Tsunami tehlike analizi modellemesi de tamam

Yapı envanteri ve mikrobölgeleme etüt çalışmalarıyla beraber İzmir il merkezini referans alan 100 kilometre yarıçaplı alanda sürdürülen “İzmir İli Depremsellik Araştırması Projesi” de sürüyor. Denizde ve karada fayların incelendiği proje tamamlandığında İzmir’in gelecekte kaç büyüklüğünde depremle karşı karşıya kalabileceğine, yapıları etkisi altına alacak deprem ivmesinin olası büyüklüğüne, depremlerin yüzey faylanması yaratma riski taşıyıp taşımadığına, kıyılarda oluşabilecek olası tsunami senaryolarına ilişkin somut bilgiler elde edilmiş olacak. Büyükşehir, tsunami olaylarına karşı tehlike analizi modellemesini de tamamladı. Buna göre, İzmir’in 600 kilometrelik kıyı şeridi ve kıyıya bitişik bütün ilçeleri için olası tsunami baskınları hesaplandı.

(DERYA SÜNER)