İzmir Büyükşehir Belediyesi Eylül Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nın üçüncü oturumunda, Millet İttifakı ve Cumhur İttifakı Belediye Meclis Üyeleri arasında tartışmalara neden olan Aliağa Çevre Kirliliği Sonuç Raporu’na göre, yapılan incelemelerde ilçedeki bazı bölgelerde bitkilerin ağır metal içerikleri yüksek çıktı. Deniz suyunda kalıcı organik kirleticiler açısından bir birikimin olduğu tespit edildi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Eylül Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nın üçüncü oturumu İzmir Büyükşehir Belediye Başkanvekili Mustafa Özuslu yönetiminde gerçekleştirildi. Toplantıda, Aliağa ve çevresindeki sanayi kuruluşlarının yarattığı çevre kirliğinin boyutlarının belirlenmesi amacıyla Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve TÜBİTAK ile birlikte hazırlanan bilimsel çalışma raporu tartışmalara neden oldu. İlgili komisyonlardan oyçokluğu ile geçerek meclis gündemine gelen ve oturumda tartışmalara neden olan rapor, AK Partili ve MHP’li belediye meclis üyelerinin toplantıyı terk etmesinden dolayı CHP’li ve İYİ Partili belediye meclis üyelerinin oybirliği ile meclisten geçti. Gündem maddesine göre Aliağa ve yakın çevresinin, küresel çevre kalite standartları doğrultusunda kontrol edilmesinde, çevre ve halk sağlığı açısından risk yaratmayacak sınır değerlere uygun hale gelmesinde, tesislerde en iyi teknolojiler ve altyapılar kullanımının zorunlu hale getirilmesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından İzmir Büyükşehir Belediyesi ile iş birliği ortamının talep edilmesi kararlaştırıldı.

Aliağa belediye meclis üyelerinin de girişimleriyle çalışmalar başlatıldı

Aliağa Belediyesi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyeleri; Sedat Sarı, Oğuzhan Özşahin ve Musa Özcan’ın da aralarında bulunduğu bir grup meclis üyesinin girişimleri sonucu, 2019 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin öncülüğüyle alınan karar doğrultusunda başlatılan çalışmalar neticesinde, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin Aliağa Bölgesi Toprak ve Bitki Kirliliği Sonuç Raporu ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Başkanlığı’nın İzmir İli Aliağa İlçesi Çevre Durum Tespiti Projesi Sonuç Raporu, İzmir Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından birleştirilerek Aliağa Çevre Kirliliği Sonuç Raporu hazırlandı. Raporun danışma kurulunda; Ege Üniversitesi’nden akademisyenler, TÜBİTAK uzmanları, İzmir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası ve TMMOB’a bağlı odaların İzmir Şubeleri ve FOÇEP yer aldı.

Bitkilerde ağır metal içerikleri yüksek

Aliağa Bölgesi Toprak ve Bitki Kirliliği Sonuç Raporu’na göre, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi akademisyenleri, Kasım-Aralık döneminde 162 adet toprak, 177 bitkiden ve Mayıs-Haziran döneminde 162 adet toprak ve 177 adet bitkiden numune alarak ağır metal analizleri yaptı. Rapora göre, Arseniğin diğer elementler gibi demir-çelik ve gemi söküm tesisleri bölgesinde sınır değerin üzerinde olduğu belirlendi. Diğer bölgelerde ise sadece proje alanının kuzey doğu bölgesinde alınan hem yüzey hem de yüzey altı toprak örneklerinde sınır değerlerin üzerinde arsenik olduğu belirlendi. Aliağa ve yakın çevresinde yöreye özgü bitki örneklerinde ağır metal analizleri yapıldı. Çakmaklı, Horozgediği, Ilıpınar ve Bozköy çevresinden alınan bitki örneklerinin metal konsantrasyonları yüksek bulundu. Özellikle demir-çelik sanayii, petrokimya, gemi söküm tesisleri ile cüruf geri kazanım alanları ve çevresinden alınan bitkilerde Pb, Cd, Ni, Cu, Co, Mn, Mo. Al ve Cr konsantrasyonlarının yüksek olduğu ancak bitki çeşidine bağlı olarak kirlilik yükünün değişim gösterdiğinin belirlendi. Her iki dönemde de alınan kekik, laden ve zeytin bitkilerinin ağır metal içeriklerinin daha yüksek olduğu görüldü. Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi ve kirlilik kaynağının belirlenmesi amacıyla kirlilik baskısı dışında kalan alanlardan alınan referans bitki örneklerinin ağır metal içeriklerinin genel olarak düşük çıktığı tespit edildi.

Hava kalitesi kötü durumda

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Başkanlığı uzmanları da 40 noktada hava kalitesi, 22 noktada ise su kalitesi izlemesi yaptı. Aliağa İlçesi Çevre Durum Tespiti Projesi Sonuç Raporu’na göre; pasif örnekleme yöntemi ile 40 hassas noktada proje süresince toplam 2 dönemde kükürt dioksit (SO2), azot dioksit (NO2), ozon (03), hidrojen sülfür (H2S) ve uçucu organik bileşikler (VOC) parametreleri için havada çevresel izlemeler yapıldı. Büyük kirletici kaynak niteliğindeki çok sayıda işletmenin emisyon izni olmasına rağmen kümülatif etki göz önüne alındığında özellikle bazı parametreler açısından (PM10, PM2.5. VOC ve NMTHC) hava kalitesi seviyelerinin belli bölgelerde kötü durumda olduğu, Benzen parametresi için verilmiş olan sınır değerinin rafineri ve petrokimya tesislerine yakın olan bu noktalar ile birlikte özellikle demir çelik sektörünün yoğun faaliyet gösterdiği karayolu üzerinde bulunan noktalarda aşıldığı tespit edildi.

Deniz suyunda kalıcı organik kirleticiler tespit edildi

Proje kapsamında çalışma alanında yer alan yerüstü su kaynaklarından 10 adet noktada ve yeraltı su kaynaklarından 30 adet noktada 1. Dönem örnekleme çalışmaları 2021 yılı Şubat ayında gerçekleştirildi, alınan örneklerin analizlerin 2021 yılı Mayıs ayında tamamlandı. Yerüstü ve yeraltı sularında yapılan analizler sonucunda örneklemeleri yapılan tüm kaynakların su kalitesi yürürlükteki mevzuat açısından değerlendirildi. Çok iyi/iyi kalitede su kaynağının mevcut olmadığı görüldü. Deniz suyu kalitesinin izlenmesine yönelik 1. Dönem çalışmalar, belirlenmiş olan 12 adet izleme noktasında 2021 yılı Mart ayında gerçekleştirildi. Alınan örneklerin analizleri 2021 yılı Ağustos ayında tamamlandı, deniz suyu kalitesinin izlenmesine yönelik 2. Dönem çalışmaları 2021 yılı Ağustos ayında gerçekleştirildi. Alınan örneklerin analizleri 2022 yılı Nisan ayında tamamlandı. Deniz suyu örneklerinin analiz sonuçlarına bakıldığında Nemrut Körfezi kıyısında yer alan noktalarda kirletici konsantrasyonların daha yüksek olduğu ve geçmiş çalışmalara nazaran özellikle kalıcı organik kirleticiler açısından bir birikimin olduğu tespit edildi.

(VOLKAN GÜNDÜZ)