Geçmişte önemli bir yeri olan kalaycılık, teknolojinin kurbanı oldu. Çelik, porselen, emaye ve teflon mutfak eşyalarının evlere girmesi ve çırak yetişmemesi sebebiyle ‘Kalaycılık’ mesleği de unutulmaya yüz tutan mesleklerden biri oldu. Aliağa’da yaşayan bölgenin son kalay ustası Mehmet Ferah ile kalaycılığı ve mesleğe dair beklentisini konuştuk.

Geçmişten günümüze gelen ve önemli bir meslek dalı olan kalaycılık artık tarih oluyor. Teknolojik gelişmelerle birlikte değişim gösteren üretim biçimleri, Kalaycılık gibi geleneksel mesleklerin de kaybolmasına  yol açtı. Kalaycılığın Aliağa’daki son temsilcisi ise 12 yaşında çırak olarak girdiği mesleği 42 yıldır sürdüren Mehmet Ferah. Kalaycı Mehmet Usta, Kültür Mahallesi’ndeki dükkanında baba mesleği olan kalaycılığın yok olmaması için zamana  direniyor.

‘KALAYCILIĞIN YOK OLMASINDAN ENDİŞE EDİYORUM’

42 yıldır kalaycılık  mesleğini sürdürdüğünü belirten Mehmet Ferah, “Kalaycılık zor meslek. Büyük bir incelik gerektiriyor. Ben mesleği babamdan  ve ustalarımdan öğrendim. Mümkün olduğunca mesleği yaşatmaya çalışıyorum. İncelik, sabır ve emek gerektiren bir iş olduğu için gençler tarafından tercih edilmiyor. Kalaycılık manevi olarak kültürümüzde değerini  her zaman koruyacaktır, ama bizden sonra  bu mesleği devam ettirecek birileri olmazsa  en  fazla 10  yıla kadar mesleğin yok olup gitmesinden endişe ediyorum. Bu işi sürdüren  benim gibi ustalar çok az kaldı.” Diye duygularını ifade ediyor.

‘BAKIRIN KALAY TUTMASI İÇİN  KUMLA YIKANMASI GEREKİYOR’

Mesleği  babası ve ustalarından  öğrendiğini ifade eden Mehmet Usta, “Bakır kalaylanırken önce kumla yıkanıyor. Yıkanmayan bakır kalay tutmaz. Sonra düzeltilip temizleniyor ve örs yardımı ile son hali veriliyor. Eskiden atalarımız bakırlı kaplarda yemek yemişler, sağlıklı olduğu için tercih ediliyordu. Yemek yaparken bakır kapların kullanılmasını tavsiye ediyorum. Daha sağlıklı” diye konuştu.

‘KALİTELİ MALZEME BULMAK ÇOK ZOR’

Kalay yaparken  mesleğin revaçta olduğu dönemlerdeki kaliteli malzemeyi bulamadığını ifade eden Mehmet Usta  kalaycılık ile ilgili sözlerine şu cümlelerle devam ediyor: ‘Kalaylama, odun ateşinde belirli bir ısıda gerçekleştiriliyor. Şimdi eski malzemeleri bulmakta çok zor. Önemli olan bakırı yıkamak değil maşayı çevirebilmek. Her yiğidin harcı değil. Bir çok aşamadan geçiyor. Günümüzde ise kalaylanmış bakır eşyalar süs eşyası ve dekor amaçlı kullanılıyor.’

‘MESLEK HİZMET ÖDÜLÜ’ SAHİBİ

Mehmet Usta, SMYRNA Rotary Kulübü tarafından da  2016-2017 Dönemi Rotary Meslek Hizmet Ödülü’ne layık görülmüş. Kullanım amaçlı ve dekoratif amaçlı olarak kendisine  kalaylatmak  için müşterilerinin geldiğini ifade eden ifade eden Mehmet Usta  kalaycılıkla ilgili duygularını şu cümlelerle sona erdiriyor: ‘Kalaycılık mesleğimi severek yapıyorum. Yeni nesilin kaybolmaya yüz tutmuş mesleklere karsı saygısı azalıyor. Umarım bizden sonrada yapacak ve bu mesleği sürdürecek birileri çıkar” diyerek bu geleneği devam ettirmek adına elinden geleni yapacağını söyledi.

(SERKAN SELİNGİL)