İklim şartları nedeniyle rekoltenin düşmesi zeytinyağında fiyat artışına neden oldu. Zeytinyağının litre fiyatının 25 TL’ye kadar yükselmesi tağşiş (karışım) ve hileli ürün satışlarını da beraberinde getirdi.

İklim koşullarından dolayı mahsulün azalması bu yıl zeytinyağı fiyatlarının tavan yapmasına neden oldu. Zeytinyağının litre fiyatı rekor düzeyde artarak 25 TL’ye kadar yükseldi. Fiyatın yükselmesi ile birlikte zeytinyağında tağşiş ve hile de artmaya başladı. Hileli ürün satanlar yaptıkları karışımlarda renk olarak zeytinyağına benzerliği nedeniyle en çok kanola yağını tercih ediyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Aliağa Ziraat Odası Başkanı Ferudun Durmaz, bu yılki hasat döneminin yaklaşık 2 ay önce sona erdiğini, bu yıl üretim yılı olmasına rağmen geçen yılki aşırı yağışlar nedeniyle zeytinde ‘halkalı leke’ denilen hastalık oluştuğunu söyledi.

AŞIRI YAĞIŞ YÜZDE 90’A YAKIN VERİM KAYBI OLUŞTURDU

Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü ile bu konunun tespitini yaptıklarını ve zeytindeki ‘halkalı leke’ hastalığının aşırı yağıştan kaynaklandığını ifade eden Durmaz, “Geçen yıl Eylül-Nisan dönemi arasında Ege Bölgesi ortalaması olarak metrekareye 1216 kilogram yağmur düştü. Bundan dolayı zeytinliklerin özellikle taban yerlerinde suyun aşırı toplanmasından kaynaklanan halkalı leke hastalığı oluştu. Bu hastalıktan dolayı taban bölgelerdeki zeytin ağaçlarının çoğu yapraklarını döktü. Yaprak dökümünün ardından filizlenme dönemine girildiğinde ağaçlar yapraklarını ancak düzeltti. Ancak ürüne dönemedi. Bundan dolayı Ege Bölgesi genelinde 2015-2016 hasat sezonunda geçen yıla nazaran yüzde 90’a yakın bir verim kaybı oluştu. Bundan önceki iki yıl mahsul olmayışından dolayı zeytinyağında bir fiyat artışı zaten vardı. O fiyat artışı bu sene daha da körüklendi” dedi.

YÜKSEK FİYAT ÜRETİCİNİN YARARINA DEĞİL

Zeytinyağının litre fiyatındaki yükselişin üreticinin yararına gibi göründüğünü ancak durumun böyle olmadığını vurgulayan Ferudun Durmaz, “Aslında bu durum çiftçiye bir kâr değildir. Ürün olsun ki, herkes bunu uygun fiyata alsın, çiftçi de para kazansın. Mahsulün olmayıp fiyatın yüksek olması çiftçinin avantajına değildir. Eğer evine ekmek götürebilecek bir kazanç, kar marjı elde edebiliyorsa çiftçi için kâr budur. Mahsulün çok az olup ta bunun yüksek fiyatlara satılması hiçbir zaman çiftçiye bir artı getirmez” diye konuştu. Durmaz, zeytinyağının tanıtımı için son 10 yıldır bir takım çalışmalar düzenlendiğini, bu tanıtım çalışmalarının meyvesinin de önümüzdeki 10 yıl içinde alınmaya başlanacağını belirtti.

KÜRESEL ISINMANIN ETKİLERİ GÖRÜLÜYOR

Durmaz, küresel ısınmanın her üründe olduğu gibi zeytin üretiminde de etkisini gösterdiğini ifade etti. Özellikle son 5 yıldan bu yana zeytin üretiminde küresel ısınmanın etkilerinin daha çok görüldüğünü kaydeden Aliağa Ticaret Odası Başkanı Ferudun Durmaz, “Üretici zeytin ağaçlarına istediği kadar bakım yapsın. Çiçek döneminde gündüz 37 derece sıcaklık, gece de çiğ yağdığı zaman zeytin ağacının çiçeğini kavurur ve zarar verir. Küresel ısınmanın etkileri bunlar veya yağmur yağdığı zaman yine ürün elde edemezsiniz” ifadelerini kullandı.

RAKAMIN YÜKSELMESİYLE TAĞŞİŞ GÜNDEME GELDİ

TARİŞ fiyatları baz alındığında geçen yılki zeytinyağı litre fiyatının 9,5- 10 TL civarında olduğunu, bu seneki rakamlara bakıldığında ise TARİŞ’in verdiği fiyatın 18,5-19 TL civarında olduğunu söyleyen Durmaz, “Fakat piyasada şuan yemeklik zeytinyağının litre fiyatı 25 TL’ye kadar yükseldi. Ürün az olduğundan dolayı birçok üretici TARİŞ’e zeytinyağı veremedi. Ancak kendi yemeklik yağını ayırabildi. Bu da dışarıda rakamı yükseltti. Rakamın yükselmesi ile beraber tağşiş gündeme geldi. Bizim en çok sıkıntı duyduğumuz olay karışım yağların piyasaya sürülmesi. Bunu yapan şahıs ta olabilir, üretici de olabilir, firma da olabilir. Biz bunlara karışıyız. Dürüst olarak çalışan vatandaşa ciddi zararlar veriyor. Bir ön yargı oluşuyor. Vatandaş bir yerden ürün alacağı zaman aklında soru işareti oluşuyor, şüpheyle yaklaşıyor” diye konuştu.

HİLELİ ZEYTİNYAĞI NASIL ANLAŞILIR?

Doğal zeytinyağı ile tağşiş (karışım) ve hileli zeytinyağını ayırt etmenin yolunu anlatan Aliağa Ticaret Odası Başkanı Ferudun Durmaz, “Bunun çok kolay bir yöntemi var. Zeytinyağından bir miktar numune alarak buzdolabının dondurucu kısmına koyacaksınız. Biliyorsunuz doğal zeytinyağı çok çabuk donar. 15 dakika dondurucuda beklettiğinizde eğer bir kısmı donuyor, bir kısmı donmuyorsa tağşişli zeytinyağı demektir. Tağşişli zeytinyağı tadından da anlaşılabilir ama tam profesyonel olmayan bir kişi tattan anlayamaz. Bunun en kolay analizi budur. Zeytinyağını buzdolabına koyduğunuzda 15 dakikada tamamı donmuyorsa, bir kısmı donuyorsa içinde mutlaka bir karışım vardır ” dedi.

RENK BENZERLİĞİ NEDENİYLE KANOLA YAĞI KARIŞTIRIYORLAR

Bir diğer yöntemin de laboratuvar analizi olduğunu söyleyen Ferudun Durmaz, “TARİŞ her aldığı parti ürünü laboratuvar analizine tabi tutuyor. Eğer laboratuvar analizinde zeytinyağının içinde karışım olduğu tespit edilirse alınmıyor ve geri iade ediliyor. Karışım yok, saf zeytinyağı ise TARİŞ alım yapıyor. Zeytinyağında en büyük sıkıntı da zaten bu karışım olayı. Alternatif yağ çeşitleri çok türedi. Kanola yağı karıştırıyorlar, çiçek yağı karıştırıyorlar. Değişik yağ türlerini karıştırıyorlar. Hatta Kanola Yağı karıştırıldığında zeytinyağına rengi uygun olduğu için çok iyi anlamayan bir insan farkına varamaz. Denetimlerin iyi yapılması lazım. Özellikle marka ürünlerin denetimi çok iyi yapılmalı. Parti olarak laboratuvar analizine tabi tutulup ondan sonra şişelenmeli” diye konuştu.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNE TEŞEKKÜR

İzmir Büyükşehir Belediyesinin gerçekleştirdiği fidan dağıtımı konusuna da değinen Ferudun Durmaz, desteklerinden dolayı Büyükşehir Belediyesi yetkililerine teşekkürlerini iletti. Durmaz, “2 yıldan bu yana İzmir genelinde 2 milyon 100 bin fidan dağıtımı yapıldı. Bu yıl Aliağa genelinde 7 bin tane zeytin fidanı dağıttık. Onun haricinde 6 bin tane meyve fidanının Şubat ayı sonuna kadar dağıtımı yapılacak. Tarıma verdiği destekten dolayı İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne çok teşekkür ediyorum. Bunun yanı sıra zeytin taşıma kasası dağıtımı yapıldı. Aliağa genelinde 2 bin 500 tane dağıtıldı. Bunun haricinde İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Ziraat Odalarına tarımsal ekipman tahsisi gündemde. 2016 yılı için bizim talep ettiğimiz tarımsal ekipmanların yarısının bu yıl karşılanma sözü verildi. Büyükşehir Belediye meclisinden bu karar geçti. Mart ayı sonunda bu seneki tahsislerin teslimatının yapılmasını bekliyoruz. Bu tahsisler yapılırsa Büyükşehir Belediyesinin vasıtasıyla vatandaşa cüzi rakamlarla ekipman kiralayıp yardımcı olacağız. Önümüzdeki yıllara dair de İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin tarımsal destek konusundaki projeleri genişleyerek devam edecek. Bunu da yapmış olduğumuz toplantılarda neticelerini alıyoruz. Bu da bizi sevindiriyor” dedi.

(VOLKAN GÜNDÜZ)