Biraz geç de olsa havalar ısınmaya başlıyor. Bazı ebeveynler yaz tatili planı yaparken, bazıları sınav (TEOG veya LYS) sonuçlarına bağlı olarak tercih planları yapmaya başladı. Bazı ebeveynler ise, özellikle 2 yaşına yaklaşan ya da 2 yaşını yeni doldurmuş ebeveynler, hummalı bir hazırlık içinde, Tuvalet eğitimine. Ebeveynler çocuklarının tuvalet eğitimi için genellikle havaların ısınmasını beklerler. Ancak bu eğitim illaki sıcak havalarda başlanır şeklinde bir kaide bulunmamaktadır. Eğer evin iç ısısı sürekli belirli bir sıcaklıkta ise, kaloriferli evler için, kışın da tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz. 

                2 yaşını dolduran çocukların anne – babaları için tuvalet eğitimi çanları çalmaya başladığında yoğun ve stresli bir çalışma temposu içine girerler. Tabi ki birçok soru işareti ve yoğun kaygılarla bu sürece ilk adımları atan ebeveynler, özellikle anneler, cevabını aradıkları bir takım soruları şu şekilde sıralayabilirim:

Bebeğimin tuvalet eğitimine hazır olduğunu nasıl anlarım?

• Bebeğiniz 2 yaşını doldurduysa, (genellikle 2 yaşını dolduran bebekler idrarını ve kakasını tutup, bırakabilecek, kontrol edebilecek kas yapısının olgunluğuna ulaşır.)
• Konuşup çişinin-kakasının geldiğini ifade edebiliyorsa ya da bezini kirlettiğinde, bezinden rahatsızlık duyduğunu (kalçası üzerine oturmaktan kaçınma, bacakları ayrık yürüme veya sözel olarak bunu ifade etme gibi) gösteriyorsa,
• Psikolojik olarak zor bir dönemde değilse (kardeşin doğumu, taşınma, ayrılık vb. önemli olayların etkisinde değilse) tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz.

Peki, Adım adım neler yapmak gerekiyor?

• Öncelikle çocuğunuza tuvalet eğitiminin ne olduğunu, neler yapacağınızı sade ve anlayabileceği şekilde adım adım anlatın. Buna yardımcı olacak, yaşına uygun hikaye kitapları almak ve kitap okumak etkili bir yöntemdir.
•  “Büyüdün, artık hazırsın” gibi cümlelerle motive edebilirsiniz ama olumsuz ifadeler içeren yorumlar ters etki yapabilir. Bundan kaçının.
• Tuvalet eğitiminde öncelikle bebeğinizin çiş ve kaka yapma anlarını fark edebilmeniz büyük kolaylık sağlar. Bebeğinizi bir süre gözlemleyin, bezini tutma, bir yere odaklanma, ıkınma, sallanma, koltuk arkasına geçme gibi anlarda tuvalet yapıyorsa bu anları lazımlığa doğru yönlendirmeniz gerekir.
• Seçeceğiniz lazımlığı bebeğinizle birlikte alışverişe çıkarak birlikte satın alabilirsiniz. Bu da artık bez kullanılmayacağını mesaj verme açısından çocuk üzerinde etkili olacaktır.
• Her başarılı deneme için minik ödüller, özellikle de sözel ödüller kullanabilirsiniz.
• Olası kazalarda asla kızmayın. Korkutmayın ve eleştirmeyin. Çünkü kesinlikle kazalar olacaktır, bu kaçınılmazdır.
• Lazımlık hep aynı yerde dursun ki, bebeğiniz tuvalet ihtiyacı geldiğinde nereyi kullanacağını öğrenebilsin.
• Tuvaleti eğlenceli hale getirmek için tuvalete her oturduğunda ödüllendirme yapabilirsiniz (şarkılar söylemek, oyunlar oynamak, tuvalet eğitimi ile alakalı kitap okumak vb. birçok aktivite ile tuvaleti çekici kılabilirsiniz)

Eğitim olumlu sonuçlanmaz ise ne yapmak gerekiyor?

Eğer bebeğiniz de tüm girişimlerinize rağmen olumlu bir ilerleme gerçekleşmiyor ise, tuvalet eğitimine direniyorsa, yaklaşık bir ay sonrasında bile ilerleme yoksa ya da daha ilk haftasından yoğun tepki gösteriyorsa durun ve devam etmeyin. Çünkü ne de olsa bir şekilde tuvalete gitmeyi öğrenecek ama eğer yanlış uygulama ve sert tavırlarla baskı kurarsanız özgüvenini, sizinle olan iletişimini zedeleyebilirsiniz. Ve bu travmayı onarmak çok daha zor olacaktır. Çok zorlandığınızda ve kaygılarınız arttığında, işin içinden çıkamayacağınızı hissettiğinizde bu süreci destekleyecek bir uzmandan yardım alabilirsiniz.

 

                                                                                                                                                  Tuncay TÜRKMEN

                                                                                                                                             PSİKOLOJİK DANIŞMAN