131019098
19 Mart 2024, Salı

CUMHURİYET BAYRAMI ANILARI

31 Ekim 2018, Çarşamba

     


Cevat YILDIRIM

            Bundan kırk beş yıl önceydi. Öğrencilerle sabah erken saatte kasaba içinde yürüyüş yaptık. Önde boru trampet takımı ve arkadan al bayrağımız takipteydi. Hemen sancağın arkasında çerçevesi çiçeklerle süslenmiş Atatürk portresi iki çocuğumuzun ellerinde öğrencilerin uygun adımla yürüyüşleri oldukça dikkat çekiciydi. Çarşıdan geçerken büyük bir alkış tufanı koptu. Öğrenciler daha dik yürüyüşle belediye önüne geldiler. Yurdun her tarafında olduğu gibi konuşmalar, şiirler ve milli oyunlarla Cumhuriyet bayramı kutlandı.

            Öğle sonrası, çocuklarımızı beğeni ile güzel sözlerle alkış tutan kasaba kahvehanesine geldim. Binanın güney duvarının yanında birkaç ileri yaşlı kişi oturmakta saat başı haberlerini izliyordu. TV. Deki sunucu başkentteki bayram törenlerinin anlatımını bitirdi. Tüm halkımıza iyi bayram dilekleriyle esenlikler diledi. Adını önceden bildiğim Salim Amca ısrarla beni yanına çağırdı. Şevket Ağa, Hüseyin Amca, Ali Amca da oradaydı. Daha genç görünümlüler biraz daha geride oturmaktaydı. Salim Amca- İzmirli Öğretmen bey bir de sen şu haberleri bize anlatıver dedi. Konuşmalar Cumhuriyetin önemi üzerineydi.

Dedim ki –Salim Amca konuşmacı ne güzel söyledi. Her şeyi açıkça anlattı.

Salim Amca- Biz onun konuşmasından bir şey anlamıyoruz. Senin bizim anlayacağımız dilde söyleyeceğine inanıyoruz. Çaresiz konuşmaya başladım. 

                -Cumhuriyet bir yönetim şeklidir. Başta kral, hükümdar, babadan oğla geçen bir sistem yoktur. Cumhuriyet; halkın kendi temsilcilerini seçtiği ve meclise gönderdiği, onların anayasa ve yasalar çevresinde idare ettiği bir idare biçimidir. Ne Suidi kralların ne de bir zümrenin veya akrabaların yönettiği devletlere benzemez. Adı “Cumhuriyet” olup da tamamen baskıyla yönetilen ülkeler de vardır. Gerçek cumhuriyetlerde demokrasi vardır. Demokrasi,  cumhuriyet idarelerinde halkın yaşama biçimidir. Demokrasi herkesin yönetimden ve yasaların uygulanmasından memnun olduğu bir sistemdir. Tek adamla idare edilen adı cumhuriyet olan sistemlerde, devletin başı istediği kişiyi hapsettirir veya sürgüne gönderir. Bir de “Meşrutiyet idaresi “ vardır. Bu tür sistemlerde hem parlamento, hem bir hükümdar vardır. 1876’da Osmanlı Devleti Meşrutiyet idaresine kavuştu. Birkaç ay sonra Padişah II. Abdülhamit anayasayı kaldırdı. Onu hazırlayan Mithat Paşa’yı ve birçok aydını sürgüne gönderdi. Hatta Mithat Paşa’yı sürgünde boğdurdu.

                Şevket Ağa söze karıştı. – Koskoca padişah istediğini yapamaz mı?

                Salim Amca –Sen sus Şevket, hoca bak ne güzel anlatıyor.

-Demokrasi ile yönetilen ülkelerde demokratik anayasa vardır. Her uygulama o yasada yazılı

olduğu gibi yapılır. Günümüzde adı İslam Cumhuriyeti olup demokrat olmayan devletler vardır.

Kasabamızda doğan Başkentte öğrenci olan bir genç söze karıştı – Adından çok kere söz edilen kuvvetler ayrılığı nedir? 

-Demokrasilerde bir parlamento vardır. Kanunlar yapar. İçlerinden seçtikleri bazı heyetlerle işlerin nasıl yürütüldüğünü kontrol eder. Parlamento bizim seçtiğimiz milletvekilleri veya senatörlerden oluşan temsilcilerdir.  Buna “yasama” denir. İkincisi ise “yürütme” adını alır. Bu kelimenin karşılığı ülkeyi yönetmek için devletin başında meclisin veya halkın seçtiği bir devlet başkanı, bakanlar ve başbakan bulunur. İl ve ilçelerde atama ile görevlendirilen vali ve kaymakamlar, diğer bürokratlar idari sınıfa girer. Bakanların ve başbakanın oluşturduğu kurula “Hükümet” adı verilir. Demokrasilerde adı yürütmedir. Diğer bir kurum ise “yargıdır” Yani bağımsız hâkim ve savcılardan oluşan kurumdur. Ünlü Fransız siyaset ve hukukçusu Montesquieu’ye göre üç kurum bağımsız olur ki, birbirlerinin işlerine asla karışmazlar. Buna demokrasilerde kuvvetler ayrılığı denir. Kısacası “Cumhuriyet” bir yönetim biçimi, “Demokrasi” bir yaşam biçimidir.

Salim Amca – İyi ki Mustafa Kemal Atatürk yurdu kurtardı. İyi ki Cumhuriyet idaresini kurdu. Bize bağımsız bir ülke ve iyi bir idare biçimi bıraktığı için onu çok seviyorum. İzmirli öğretmen bu günlük yeter. Yarın bize ülkemiz Cumhuriyet yönetiminde neler kazandığını anlat. İçimizde bunu bilmeyenler var. Şevket Ağa da öğrensin. 

Şevket Ağa – Cumhuriyet de Atatürk de hepimizindir. 

                      O gün böyle konuşulmuştu.

 



Yazarın Tüm Yazıları
Atatürk’ün fikir hayatına katkıda bulunan etmenler 9 Kasım 2023, Perşembe
ALİAĞA’NIN KURTULUŞU 13 Eylül 2023, Çarşamba
BÜYÜK TAARRUZ (Yeni Kitaptan) 1 Eylül 2023, Cuma
Sevgi üzerine düşünceler 14 Ağustos 2023, Pazartesi
HER ÇOCUĞUN ANNESİ BİR MELEKTİR 13 Mayıs 2023, Cumartesi
BABAM BİR EĞİTMENDİ 2 Mayıs 2023, Salı
CEHALETİN ÜZERİNE YÜRÜYEN GENÇLER 1 Mayıs 2023, Pazartesi
ATATÜRK KIYI EGE’YE VE ALİAĞA’YA NİÇİN GELDİ? 12 Nisan 2023, Çarşamba
MUSTAFA KEMAL’İN YURT GEZİLERİ 11 Nisan 2023, Salı
SEKİZ MARTI DÜŞÜNÜYORUM 8 Mart 2023, Çarşamba
ALİAĞA’NIN KURTULUŞUNUN YÜZÜNCÜ YILI 14 Eylül 2022, Çarşamba
BAŞKOMUTANLIK MEYDAN SAVAŞI 30 Ağustos 2022, Salı
ŞU İZMİR’DEN NE GELİR? 23 Ağustos 2022, Salı
1 TEMMUZ GÜNÜ 1 Temmuz 2022, Cuma
ÇEVRENE İYİ BAK- İYİ DAVRAN- İYİ GELECEK BUL 4 Haziran 2022, Cumartesi
KADINA SAYGILI OL 7 Mayıs 2022, Cumartesi
KURTARICININ DOĞDUĞU YER ÇANAKKALEDİR 25 Mart 2022, Cuma
MÜZELERDE GÖRÜLEN SANAT ESERLERİNDEKİ KADIN FİGÜRLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME 7 Mart 2022, Pazartesi
ATEŞ VE KOR 21 Şubat 2022, Pazartesi
GÜZELHİSAR’IN GÜLLERi, KARANFİLLERİ 4 Şubat 2022, Cuma
GÜZELHİSAR’DA HAMAMLAR 22 Ocak 2022, Cumartesi
TÜRKLERDE HAMAM 20 Ocak 2022, Perşembe
ALTMIŞ YIL ÖNCESİNDE OLAĞAN BİR GÜN 8 Ocak 2022, Cumartesi
BİR KÖY ÖĞRETMENİNİN ANILARI 9 Kasım 2021, Salı
TÜRK DİLİ MİLLETİN KALBİDİR, ZİHNİDİR 27 Eylül 2021, Pazartesi
KURTULUŞA DOĞRU 26 Ağustos 2021, Perşembe
EGE’DE BÜYÜK TAARRUZ ÖNCESİ VE SONRASI 25 Ağustos 2021, Çarşamba
GÜZELHİSAR-I MENEMEN 1 Temmuz 2021, Perşembe
İSTANBUL- SAMSUN YOLU İSTİKLAL YOLUDUR 19 Mayıs 2021, Çarşamba
MART AYI DERT AYI 4 Mart 2021, Perşembe
GÜZELHİSAR ÇAYINDA GELENEKSEL BALIKÇILIK 9 Aralık 2020, Çarşamba
BİR KIYI KENTÇİĞİNİN KURTULUŞU 12 Eylül 2020, Cumartesi
YİRMİ ALTI AĞUSTOS’TAN OTUZ AĞUSTOS’A 26 Ağustos 2020, Çarşamba
ANADOLU’YU VE ÜLKESİNİ ÇOK SEVEN BİR ADAM 10 Ağustos 2020, Pazartesi
DENİZ KELİMESİ TÜRKÇE MİDİR? 1 Temmuz 2020, Çarşamba
19 MAYIS’I ASLA UNUTMA 19 Mayıs 2020, Salı
ANA SEVGİSİ 8 Mayıs 2020, Cuma
SALGIN HASTALIKLAR 6 Nisan 2020, Pazartesi
RADYO 13 Şubat 2020, Perşembe
HER YENİ BİR UMUT OLUR MU? 10 Ocak 2020, Cuma
MİS GİBİ GÜZEL İŞLER 21 Aralık 2019, Cumartesi
ŞU KARŞIKİ DAĞ DUMANLI DAĞ 10 Ekim 2019, Perşembe
BAĞIMSIZLIK SAVAŞIMIZIN YAPILDIĞI TOPRAKLARDAN SİZLERE SELAM GETİRDİM 12 Eylül 2019, Perşembe
MERHABA YEŞİL 3 Temmuz 2019, Çarşamba
MÜZELER HAFTASI GEÇİP GİDERKEN 25 Mayıs 2019, Cumartesi
ANAYASALAR VE EĞİTİM 11 Nisan 2019, Perşembe
UFAK TEFEK ŞEYLER 19 Şubat 2019, Salı
KENTLER HUZUR VEREN OTURMA YERLERİ OLMALI 1 Şubat 2019, Cuma
TAKVİMLERDEN YAPRAKLAR 22 Ocak 2019, Salı
YAREN DAĞI’NIN TEPESİNE ÇIKIP BAĞIRSAM MI? 13 Aralık 2018, Perşembe
TÜRK HARF DEVRİMİ VE MİLLET MEKTEPLERİNİN ÇAĞRIŞTIRDIKLARI 26 Kasım 2018, Pazartesi
TÜRKİYE’DE DEĞİŞİM CUMHURİYETLE BAŞLADI 1 Kasım 2018, Perşembe
CUMHURİYET BAYRAMI ANILARI 31 Ekim 2018, Çarşamba
DENİZ, DENİZ AKDENİZ 13 Eylül 2018, Perşembe
ANALAR VE ANA SEVGİSİ 14 Mayıs 2018, Pazartesi
KÖY ENSTİTÜLERİ 14 Nisan 2018, Cumartesi
SEKSEN DÖRT YIL ÖNCEYDİ- ALİAĞALILAR MUSTAFA KEMAL’İ GÖRDÜ 13 Nisan 2018, Cuma
SU NİMETTİR 22 Mart 2018, Perşembe
KADIN VE ÇOCUK 7 Mart 2018, Çarşamba
EĞİTİM VE ÖĞRETİM BİRLİĞİ 1 Mart 2018, Perşembe
KIRMIZI ŞERİTLİ MADALYALAR VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ 5 Şubat 2018, Pazartesi
UYGARLIK VE KADIN 5 Aralık 2017, Salı
EYLÜL AYINI SEVMEYEN VAR MI? 14 Eylül 2017, Perşembe
BU VATAN TÜRK MİLLETİNİNDİR 31 Ağustos 2017, Perşembe
ZEYTİNLERE DOKUNMAYIN EFENDİLER 21 Ağustos 2017, Pazartesi
YURDUMUN SINIRLARI NASIL ÇİZİLDİ 24 Temmuz 2017, Pazartesi
DENİZCİLİK BAYRAMI 28 Haziran 2017, Çarşamba
HER AYIN ÜÇÜNCÜ HAFTASINDA MÜZELER ÜCRETSİZ OLSUN 1 Haziran 2017, Perşembe
CUMHURİYETE GİDEN YOLUN BAŞI ONDOKUZ MAYIS 19 Mayıs 2017, Cuma
ANA OLMAK 13 Mayıs 2017, Cumartesi
HERKESİN HIZIRI İLYASI FARKLI 5 Mayıs 2017, Cuma
SEVİLEN AY MAYIS 1 Mayıs 2017, Pazartesi
ÇEŞMELER 29 Mart 2017, Çarşamba
DENİZKIZLARI- DENİZİN KADINLARI 16 Mart 2017, Perşembe
DOKUZLARDAN-ONÜÇLERE 15 Şubat 2017, Çarşamba
SARSILMAK, SALLANMAK, KORKMAK 9 Şubat 2017, Perşembe
TAŞMAK COŞMAK VE KONTROL 1 Şubat 2017, Çarşamba
HER BELDEYE BİR ABDURRAHMAN 10 Ocak 2017, Salı
GİT GEMİ DEMİR ATMA BU LİMANA (2 ) 28 Aralık 2016, Çarşamba
GİT GEMİ DEMİR ATMA BU LİMANA 27 Aralık 2016, Salı
MUSTAFA KEMAL VE ASKERİ İZMİR YOLLARINDA 16 Eylül 2016, Cuma
DUMANLIDAĞI KAZILARI 3 Eylül 2016, Cumartesi
ALİAĞA ÇEVRESİNDE XIX YÜZYIL SONU ARKEOLOJİK KAZILAR 27 Ağustos 2016, Cumartesi
ARAPÇİFTLİĞİ SATILIK 20 Ağustos 2016, Cumartesi
NEMRUT ( KYME ) KAZILARI FOÇA’DAN SORULDU 13 Ağustos 2016, Cumartesi
HUKUK KÖŞESİ 19 Şubat 2016, Cuma